دنیاى اینترنت در حال حرکت به سمت آنلاین شدن، ذخیره شدن و پردازش اطلاعات است.امروزه براى ویرایش یک فایل متنى یا ادغام دو تصویر ساده نیازى به نصب برنامه هاى حجیم و گران قیمت مثل Word یا فتوشاپ ندارید؛ بلکه به راحتى با استفاده از یک سرویس مبتنى بر اینترنت مى توانید همان کارى را که مى خواستید انجام دهید، بدون نیاز به خرید و نصب برنامه به انجام برسانید. این تنها بخشى از Cloud Computing است که این روزها شرکت هاى مهم جهان با شتاب زیادى به سمت آن حرکت مى کنند.

Cloud Computing که در فارسى، به «محاسبات ابرى»، «رایانش ابرى» و «کامپیوتر ابرى» برگردانده شده، به معنى به کارگیرى قابلیت هاى کامپیوترى بر مبناى اینترنت است. در واقع قابلیت هاى کامپیوترى به صورت یک سرویس اینترنتى به کاربر عرضه مى شود. در اینجا شما مالکیتى روى سرویس ارائه شده ندارید و تنها از آن استفاده مى کنید. و این یعنى ذخیره و پردازش آنلاین اطلاعات که تا پیش از این این کار را روى کامپیوتر شخصى خود انجام مى دادید .شاید ساده ترین و قابل فهم ترین تعریف براى رایانش ابرى، «برنامه کامپیوترى اینترنتى» باشد. دراین مطلب ضمن آشنایى بیشتر با مفهوم رایانش ابرى، تاریخچه آن را مرور مى کنیم و با لایه هاى مختلف آن آشنا شده و درمى یابیم که «برنامه کامپیوترى اینترنتى» تنها لایه اى از کل مفهوم رایانش ابرى است. فرض کنید شما مى خواهید تعدادى از عکس هاى خود را در کنار هم قرار داده و از آن ها یک عکس واحد بسازید. همچنین بقیه عکس ها را هم طورى مرتب کنید که یک آلبوم عکس درباره یک موضوع مثلا سفر اخیرتان را تشکیل دهند. به جاى آن که همه آن ها را روى یک فولدر در کامپیوترتان بریزید، مى توانید آن ها را روى یک فضاى اینترنتى قرار داده و با استفاده از سرویس اینترنتى، عکس هاى موردنظرتان را به طور آنلاین با هم ادغام کنید.

در اینجا نه فضایى از هارددیسک شما اشغال شده و نه نیازى به نصب برنامه هاى ویرایش عکس مانند برنامه گران قیمت فتوشاپ داشته اید. یا مثلا یک فایل صوتى دارید؛ اما فایل صوتى نیاز به ویرایش دارد و نرم افزار ویرایش صدا نیز در دسترس شما نیست یا این که کار با آن وقت زیادى از شما مى گیرد؛ در چنین شرایطى با استفاده از یک سرویس مبتنى بر اینترنت مى توانید به راحتى فایل صوتى تان را بارگذارى کرده و تغییرات موردنظر را اعمال کرده و نتیجه را دریافت کنید. یا فرض کنید قصد دارید یک فایل ویدیویى براى یکى از دوستانتان بفرستید اما برنامه ویرایش فایل ویدیویى ندارید، در این صورت مى توانید با یک سرویس مبتنى بر اینترنت که براى ویرایش ویدیو ساخته شده این کار را انجام دهید. شما مى توانید همین راه حل ها را براى کار با انبوهى از برنامه ها، مانند برنامه هاى مایکروسافت آفیس از جمله ورد، اکسل، پاورپوینت، و برنامه هاى شرکت ادوبى و… تعمیم دهید. این ها همه امکاناتى است که رایانش ابرى براى شما فراهم مى کند و تمام این ها بخشى از کارایى این مفهوم جدید است.

این شبکه ها و سرورهاى مبتنى بر اینترنت به طور کلى با نام Cloud یا ابر شناخته مى شوند. براى آشنایى با مفهوم «ابر»، بد نیست به این سخن از وینتون سرف (از سازندگان پروتکل اینترنت در سال ۱۹۷۴) توجه کنیم که درباره آینده اینترنت مى گوید: «در آینده دستگاه هایى مانند تلفن همراه هرچه بیشتر با اینترنت ارتباط پیدا مى کنند؛ همان طور که امروزه استفاده از امکاناتى مانند پیداکردن جهت، استفاده از سرویس هاى آنلاین مانند توییتر با تلفن همراه عادى هستند، در آینده امکانات بسیار بیشترى قابل دسترس خواهد بود. اگر به عقب برگردیم، مى توان سرویس هایى مانند شبکه هاى خصوصى مجازى براى تبادل اطلاعات در سال ۱۹۹۰ به بعد را در راستاى مفهوم جدید رایانش ابرى در نظر گرفت. اما با ورود به قرن بیست و یکم مفهوم رایانش ابرى بیش از پیش مطرح شد و موردتوجه قرار گرفت. در سال ،۱۹۹۹ مارک بنیوف، پارکر هریس و همکارانشان با راه اندازى Salesforce.com بسیارى از فناورى هاى یاهو و گوگل را براى برنامه هاى تجارى به کار گرفتند و آنچه را که مشتریان براى تجارت نیاز داشتند، به طور کاملا دلخواه آنان پیاده کردند.

در سال ۲۰۰۰ مایکروسافت مفهوم سرویس هاى مبتنى بر اینترنت را با افزایش آنان گسترش داد و آى بى ام در سال ۲۰۰۱ این مفاهیم را به صورت جزئى تر مطرح کرد. در این میان آمازون نقش مهمى در گسترش رایانش ابرى ایفا کرد و با مدرن کردن مراکز اطلاعاتى خود گام بلندى برداشت و در سال ۲۰۰۵ سرویس هاى تحت وب خود را قابل دسترسى کرد. در سال ،۲۰۰۷ آى بى ام و گوگل و تعدادى از دانشگاه ها پروژه هاى تحقیقاتى در زمینه رایانش ابرى انجام دادند. در اواسط سال ۲۰۰۸ سایت موسسه تحقیقاتى گارتنر رایانش ابرى را فرصتى براى ارتباط میان کاربران IT و میان فروشندگان سرویس هاى IT توصیف کرد، آن را باعث تحول شرکت ها از نرم افزارها و سخت افزارهاى اختصاصى به سوى سرویس هاى مبتنى بر استفاده کاربران دانست و همچنین پیشرفت و رشد فراوان در برخى زمینه هاى IT و کاهش فعالیت در برخى دیگر از زمینه هاى IT را پیش بینى کرد.