امضای دیجیتال چیست؟ شاید تاکنون نامههای الکترونیکی متعددی را دریافت داشتهاید که دارای مجموعهای از حروف و اعداد در انتهای آنان میباشند. در اولین نگاه ممکن است اینگونه تصور گردد که اطلاعات فوق بی فایده بوده و شاید هم نشان دهنده بروز یک خطا در سیستم باشد! در حقیقت ما شاهد استفاده از امضای دیجیتال در یک نامه الکترونیکی میباشیم. به منظور ایجاد یک امضای دیجیتال از یک الگوریتم ریاضی به منظور ترکیب اطلاعات در یک کلید با اطلاعات پیام، استفاده میشود. ماحصل عملیات، تولید یک رشته مشتمل بر مجموعهای از حروف و اعداد است. یک امضای دیجیتال صرفاً به شما نخواهد گفت که «این شخص یک پیام را نوشته است» بلکه در بردارنده این مفهوم مهم است که: «این شخص این پیام را نوشته است».
کاغذ به عنوان حامل اطلاعات مهم جای خود را کمکم به دیگر راههای تبادل اطلاعات میدهد. در واقع کاغذ دارای معایبی از قبیل انتقال آهسته و پرهزینه اسناد میباشد. همچنین شیوههای ذخیرهسازی اطلاعات نیز به سرعت در حال تغییر است و به جای بایگانی انبوه دستههای کاغذ از روشهای الکترونیکی استفاده میشود. فناوریهای جدید انتقال اطلاعات، مانند EDI و پست الکترونیک و استفاده از سیستمهای مدیریت اسناد کامپیوتری نگارش، ارسال و ذخیره اطلاعات را سادهتر، سریعتر و حتی ایمنتر ساخته است.
به خاطر ساختار غیر فیزیکی واسطه (وسیله حامل داده)، روشهای سنتی علامتگذاری فیزیکی واسطه توسط مهر یا امضا (برای مقاصد تجاری و حقوقی) غیر قابل استفاده میباشند. هنگام کار با اسناد الکترونیکی، باید علامتی برای تشخیص اصل بودن و سندیت بخشیدن به محتوای آن، به اطلاعات اضافه شود.
بعضی شیوههای جدید تنها برای سندیت بخشیدن به یک موجودیت جهت مجوزدهی به دسترسی، استفاده میشوند؛ برای مثال نباید یک سیستم تشخیص هویت انگشتنگاری کامپیوتری، یک امضای دستی اسکن شده یا وارد کردن اسم شخص در انتهای یک E-mail را به عنوان یک جایگزین معتبر برای امضاهای دستی پذیرفته زیرا همه عملکردهای یک امضای دستی را نخواهد داشت.
با امضا کردن در پای یک نوشته امضا کننده هویت خود را به عنوان نویسنده مشخص میکند، جامعیت سند را تأیید نموده و بیان میدارد که به محتویات آن متعهد و پایبند میباشد. برخی از خواص مهم امضاهای دستی عبارت است از:
۱- امضای یک شخص برای تمام مدارک یکسان است.
۲ – به راحتی تولید میشوند.
۳ – به راحتی تمیز داده میشوند.
۴ – باید به گونهای باشند که حتیالامکان به سختی جعل شوند.
۵ – به طور فیزیکی تولید میشوند. یک امضای دیجیتالی یک ابزار سندیت بخشیدن الکترونیکی میباشد، که منجر به سندیت بخشیدن به یک رکورد الکترونیکی از طریق رمزنگاری با کلید همگانی میشود.
ویژگیهای مهم امضاهای دیجیتال عبارت است از:
۱ – در تولید آنها از اطلاعاتی که به طور منحصربهفرد در اختیار امضاکننده است، استفاده میشود.
۲ – به طور خودکار و توسط رایانه تولید میشوند.
۳ – امضای هر پیام وابسته به کلیه بیتهای پیام است و هر گونه دستکاری و تغییر در متن سند موجب مخدوش شدن امضای پیام میگردد.
۴ – امضای هر سندی متفاوت با امضای اسناد دیگر است.
۵ – باید به راحتی قابل بررسی و تأیید باشد تا از جعل و انکار احتمالی آن جلوگیری شود. ساختار اصلی امضای دیجیتالی بدین صورت است که نویسنده اطلاعات الکترونیکی این اطلاعات را توسط کلید رمزنگاری محرمانه خود امضا میکند. این کلید باید توسط کاربر برای همیشه مخفی نگهداشته شود. امضا توسط کلید همگانی مربوطه امضا کننده، سند قابل کنترل میباشد. این کلید همگانی توسط عموم قابل رؤیت و دسترسی میباشد.