مرسوم است که در آغاز هر سال گروه‌ها و اصناف گوناگون جامعه ، شعارها و برنامه‌هاى خود را براى یک سال پیش رو اعلام مى کنند و مى‌کوشند با ترسیم فضایى امیدوار کننده ، چشم‌انداز و vision خود براى ماه‌هاى آینده تشریح کنند. از این رو شایسته است که جامعه کارشناسان ، دست‌اندرکاران ، منتقدان و حامیان صنعت فناورى اطلاعات در ایران نیز همچون سایر اصناف و گروه‌ها براى سال پیش رو یک شعار مناسب انتخاب کنند و بر مبناى آن حرکت‌ها و برنامه‌هاى خود را مشخص و هماهنگ کنند.
مایلم در آغاز سال جدید ، به عنوان یک عضو کوچک از جامعه اطلاعاتى ایرانى ، پیشنهادى را از طریق این تریبون باارزش ، سایت آى‌تى ایران ، مطرح کنم و نظر علاقه‌مندان و صاحبنظران را جویا شوم.
چنانکه مى‌دانید ، در سالى که گذشت با وجود تمام مشکلات سیاسى و اقتصادى عمومى جامعه و همزمان با مشکلات جارى صنعت IT در کشور از جمله اعمال بى‌ضابطه و پر و افت‌وخیز سیاست فیلترینگ و نیز تداوم مشکلات مربوط به زیرساخت‌هاى ضعیف و یا نارساى شبکه ارتباطى و اطلاعاتى کشور ، جریان تولید محتواى فارسى تحت حمایت جنبش وبلاگ‌نویسى به زبان فارسى همچنان به رشد خود ادامه داد و توانایى‌ها و ضعف هاى بالقوه خود را نشان داد.
رشد مثبت و قابل توجه این جریان نشان داد که جامعه کاربران فارسى زبان در شبکه اینترنت داراى این پتانسیل قوى و مناسب هستند که با به‌کار انداختن قوه خلاقیت خود ، تولید محتواى فارسى روى وب را به یک واقعیت و یک دستاورد ارزشمند بدل سازند. چه خوب است که این نیروى بالقوه را که چندیست به قعل درآمده و ارزش‌هاى خود را نشان داده‌است پاس داریم و با پیوستن به این حرکت خودجوش آن را به یک فعالیت مدنى جهت‌دار و با برنامه تبدیل کنیم. مقدمه سخن را کوتاه مى‌کنم و در چند بند اهمیت و برخى جنبه‌هاى کلیدى تلاش در جهت عملى ساختن شعار را برمى‌شمارم :
۱- پیش از هر چیز بدیهى به نظر مى‌رسد که این جنبش داراى بالاترین و نیرومند‌ترین جایگاه براى حفظ و حراست از زبان فارسى در سپیده دم قرن بیست‌ویکم است. طوفان انقلاب فناورى اطلاعات دیریست که سراسر دنیا را درنوردیده و اینک مى‌رود که جامعه ایرانى را با همه جنبه‌هاى سنتى و مدرن خود دربرگیرد. شایسته است پیش از آنکه فضاى سایبر مختصات و ویژگى‌هاى خود را به ما تحمیل کند ، در پدید آمدن همین مختصات مشارکتى فعال داشته باشیم. من عقیده دارم مرحله اول فرآیند ساخت و برپا شدن جامعه اطلاعاتى هنوز به پایان نرسیده و اندک فرصتى براى مشارکت در پایه‌گذارى زیربناى این جامعه باقى مانده‌است.
۲- اکنون به نظر مى‌رسد که از یک سو ، نیروى انسانى متخصص لازم براى طراحى و توسعه سیستم‌هاى نرم‌افزارى تولید محتواى فارسى روى وب به پختگى و مهارت لازم براى پوشش دادن نیازهاى آحاد جامعه در فضاى سایبر رسیده‌است و از سوى دیگر ، چندى است که اهل قلم و ناشران کتاب و مطبوعات با ابزارهاى دیجیتالى هزاره سوم براى اطلاع‌رسانى و سخن‌پراکنى آشتى کرده‌اند و با جنبه‌هاى گوناگون آن آشنا شده‌اند. این بهترین فرصت براى بهره‌بردارى از فرصت‌ها و عملى کردن رویاهاست. تردید ندارم که جامعه متخصصین IT در ایران هم توان لازم براى پشتیبانى از این جنبش را یافته‌اند و هم از رویکرد سایر اقشار جامعه به این نهضت فنى و فرهنگى استقبال خواهند کرد.
۳- شایسته است که نخبگان علمى و فنى جامعه ، خصوصا در صنعت فناورى اطلاعات ، اهمیت و ارزش جنبشى را که بدون دستور و امر حکومتى و کاملا خودجوش به وجود آمده‌است را دریابند و با ترسیم خط مشى و آرمان‌ها و اهداف مناسب ، آن را پیش از آنکه دیر شود هدایت و راهبرى کنند. لازم است دقت کنیم اگرچه آغاز این حرکت کاملا مردمى و خودجوش صورت شکل گرفته است اما بى‌تردید حمایت علمى ، فنى و معنوى نخبگان مستقل را براى ادامه مسیر نیازمند است چه در غیر این‌صورت همچون سایر پدیده‌هاى طبیعى اجتماعى فروکش کرده و به انواع ضعف‌ها و نارسایى‌هاى تکنیکى و محتوایى آلوده خواهد شد. در راس این نارسایى‌ها مى‌توان به خطراتى اشاره کرد که از بابت هجوم طبیعى و سرسام‌آور واژگان غیر فارسى پدید آمده‌اند و اینک مى‌رود تا تمام هستى این زبان زنده دنیا را در کام خود کشد.
۴- شایسته است تمام مطبوعات مرتبط با کامپیوتر و فناورى اطلاعات در برنامه‌هاى اصلى خود در سال ۱۳۸۳ جاى مناسبى نیز براى پیوستن به جنبش تولید محتواى فارسى درنظرگیرند. این نشریات از یک سو آشنایى کافى با مشکلات و مسائل مربوط به فناورى اطلاعات دارند و از سوى دیگر هم فرهنگ و زبان مخاطب را بهتر مى‌شناسند و هم ابزار و توان لازم براى تولید محتوا – این مهمترین و بنیادى‌ترین مشکل صنعت نشر اطلاعات روى وب – را دارند.
این نشریات باید اهمیت جایگاه کلیدى خود در این جریان را دریابند ، سستى و رخوت را به کنارى نهند و در این حرکت پیش‌گام باشند. هم‌اکنون سایت‌هاى فارسى زبان و نوپاى بسیارى در اینترنت پدیدآمده‌اند که از بابت مشکلات تولید محتوا در رنجند. اگر این مشکلات تداوم یابد و سایت‌هاى جدید التاسیس بدون حمایت رها شوند بسیارى از استعداد‌هاى نهفته و جوان پیش از رسیدن به بلوغ پژمرده خواهند شد. اکنون که ذوق و شوق پیوستن به این جریان بسیارى از جوانان را متوجه خود ساخته است ، هرگونه بى‌محلى و بى‌توجهى به آنان از سوى ناشران مطبوعات خصوصا ناشران مطبوعات کامپیوترى ، معنا و تفسیر دیگرى جز سستى ، بى‌برنامگى ، ناتوانى و عدم شناخت کافى نسبت به مقتضیات زمان خود نخواهد داشت.
۵- هم نشریات کامپیوترى و هم سایر مطبوعات ایرانى باید متوجه کمبود‌ها و ضعف‌هاى سایت‌هاى فارسى زبانى که مستقلا به تولید محتواى فارسى مشغول شده‌اند ، باشند و با نگاهى به پتانسیل‌ها و امکانات و تجربیات خود از منفعت مادى و معنوى و در عین حال استراتژیکى که در سرمایه‌گذارى براى تولید محتواى مناسب روى وب وجود دارد ، غافل نمانند. بنگاه‌هاى مطبوعاتى مى‌توانند با تغییر ساختار کسب و کار خود ، زیرمجموعه جدیدى در سیستم خود ایجاد کنند که در کنار تولید محتواى عادى مناسب براى چاپ ، همچون یک Content Provider براى جنبش تولید محتواى فارسى در وب عمل کنند و سایت‌هاى ایرانى را تغذیه نمایند.
۶- خوب است که شرکت‌هاى ایرانى توسعه دهنده سیستم‌هاى نرم‌افزارى ، على‌الخصوص شرکت‌هاى فعال در زمینه طراحى و برنامه نویسى وب ، در قالب فعالیت‌هاى تبلیغى مشخص و مدون ، توان و تجربه خود در زمینه تولید محتواى فارسى روى وب را به عموم مردم اعلام نمایند. این حرکت تبلیغى در عین حال مى‌تواند خون تازه‌اى به رگ‌هاى صنعت نرم‌افزار در ایران تزریق کند.
۷- شایسته است که بازیگران عمده صنعت فناورى اطلاعات در ایران در یک حرکت هدفمند و مطالعه شده ، صنعت و صنف میزبانى وب را از این بى‌سامانى و هرج‌ومرج نجات دهند و زیرساخت‌هاى مناسبى براى دوام و قوام صنعت تولید محتوا روى وب پدید آورند. رقابت‌هاى کم ارزش و سخیف بر سر فروختن چند مگابایت فضاى وب به قیمت چند هزار تومان ، آنهم با پایین‌ترین کیفیت سرویس‌دهى و عدم پاسخگویى و پشتیبانى مناسب ، باید جاى خود را به رقابت‌هاى سازنده بر سر ارائه فضاى‌ها کافى روى وب با قیمت‌هاى کارشناسى و با بهترین قابلیت‌ها دهد. نگذاریم که این صنعت نوپا نیز به بیمارى‌هاى مزمن و تاریخى جامعه و اقتصاد ایرانى دچار شود.
