واى مکس ، صداى پاى تکنولوژى
wimax که مخفف worldwide Interoperobrlity for micro ware Access است از سال ۱۹۹۰ کاربرد آن شروع شده است و نقطه مقابل فناورى اترنت یا wi-fi است. تکنولوژى wimax مى تواند صوت، تصویر و سیگنال هاى اطلاعاتى را در طول فواصل بالاى ۵۰کیلومتر و با سرعتى درحدود ۷۰ مگابایت در ثانیه انتقال دهد . حمایت شرکت هاى دست اندرکار صنعت IT مانند اینتل سبب شده است که wimax از بازار بسیار پررونقى برخوردار باشد .
* تجهیزات مورد نیاز تجهیزاتى که براى پیاده سازى شبکه هاى wimax مورداستفاده قرار مى گیرند در دو لایه تجهیزات قابل دسته بندى است:
۱- تجهیزات سمت مشترک ۲- تجهیزات مربوط به Base station تجهیزات سمت مشترک که شامل دریافت کننده سیگنال رادیویى مى باشد باید به گونه اى طراحى شود تا بتواند کلیه اطلاعات مربوطه را با فرکانس هاى رادیویى به نزدیک ترین Base station انتقال داده و نیز اطلاعات ارسالى از سوى Base station را به راحتى دریافت کند. این گیرنده ها در اندازه هاى کوچک طراحى مى شوندو مدل هاى PCMCIA آن جهت نصب در Laptop ها نیز وجود دارد. تجهیزات مربوط به Base station مانند دکل هاى BTS – دکل هایى که براى تلفن همراه مورد استفاده قرار مى گیرد و امکان آنتن دهى تلفن همراه را میسر مى سازد ـ که در نقاط مختلف شهرنصب مى شوند و به گونه اى تعبیه شده اند که امکان دید مستقیم دو دکل به راحتى فراهم شده باشد. هرکدام از این دکل ها مى تواند تا ۵۰۰۰ کیلومتر مربع راپوشش دهد و دراین محدوده امکان سرویس دهى به مشترکان فراهم خواهد شد.
* خصوصیات wimax شبکه هاى نوظهور wimax داراى خصوصیات منحصر به فردى مى باشد که این خصوصیات را در شبکه رقیب آن یعنى wi-fi نیز نمى توان دید. برخى از این خصوصیات به شرح زیر است: ۱- برد طولانى شبکه : با توجه به نوع BTSهاى نصب شده در شبکه wimax مى توان انتظار پوشش شبکه در حدود ۳۰ مایل را از این شبکه داشت. ۲- توانایى بالا براى حمل بسته هاى اطلاعاتى مانند صوت، تصویر ، دیتا ۳- عدم نیاز به دید مستقیم بین کاربر و دکل هاى BTS (در صورت دید مستقیم فاصله قابل افزایش است) ۴- پهناى باند بالا (درحدود ۷۰Mbps که تا ۱۰۰Mbps نیز قابل افزایش است) ۵- امکان پیاده سازى شبکه wimax در هر دو باند فرکانسى Licensedو unucensed ۶- تجهیزات گران قیمت در طراحى و پیاده سازى شبکه ۷- امکان پیاده سازى شبکه در بازه هاى فرکانسى ۱۰-۶۶GHZ و GHZ ۱۱-۲ با استفاده از سیستم کدینگ اطلاعات ۸- پهناى باند قابل تنظیم
* طرز کار سیستم دراین روش برخلاف سایر روش ها، اینترنت که توسط شرکت ارائه دهنده خدمات اینترنتى (Internet service provider) فراهم مى شود ابتدا در دکل هاى BTS به صورت بى سیم و یا باسیم توزیع مى شود و سپس BTSهاى طراحى شده از طریق ارسال سیگنال هاى دریافتى به BTSهاى مجاور، اینترنت رابه نزدیک ترین BTS کاربر انتقال مى دهد، در آخرین حلقه این حرکت اینترنت توسط receiver کاربر دریافت شده و توسط این receiver به رایانه وارد شده و قابل دریافت مى شود به علاوه در صورت ارسال اطلاعات از سوى کاربر به اینترنت این receiver وظیفه انتقال آن را برعهده دارد و دیتاهاى ارسالى را به نزدیک ترین BTS رسانده و این BTS نیز اطلاعات را به BTSهاى مجاور منتقل مى کند تا به شرکت ارائه دهنده خدمات اینترنتى برسد و این شرکت نیز وظیفه انتقال نهایى اطلاعات را برعهده مى گیرد.
* نحوه سرویس دهى دراین نوع از تکنولوژى بى سیم دو نوع متفاوت از سرویس بى سیم را مى توان فراهم آورد. سرویس با دید مستقیم و سرویس بدون دید مستقیم. ۱- سرویس با دید مستقیم (line-of-sight service)los دراین روش آنتن دریافت کننده اطلاعات (receiver) دردید مستقیم دکل wimax قرار دارد و به همین دلیل ارسال داده ها باخطاى کمترى صورت گرفته و به علاوه امکان استفاده از فرکانس هاى بالاتر و در نتیجه ارائه پهناى باند بیشتر نیز از سوى ISP فراهم مى شود. این روش نسبت به روش بدون دید مستقیم روش مطمئن تر و پایدارترى مى باشد زیرا در فرکانس هاى بالاتر امکان تداخل کمتر پیش خواهد آمد. ۲- سرویس بدون دید مستقیم (None-Line-of-sight service)Nlos این سرویس را مى توان مشابه فناورى wi-fi دانست و همانند wi-fi از فرکانس هاى پائین ترى در بازه ۲-۱۱GHZ مى توان از آن استفاده کرد. دراین روش امواج امکان عبور از موانع فیزیکى را دارند که سبب مى شود درمحیط هاى کلانشهرها که با ساختمان هاى بلند سر وکار داریم از این روش بیشتر استفاده شود . دراین روش درصد احتمال خطا در ارسال داده ها نسبت به حالت دید مستقیم (Los) افزایش پیدا خواهد کرد و پهناى باند را نیز نمى توان به حد دید مستقیم رسانید و لذا سرعت ارسال و دریافت دراین روش همواره نسبت به حالت دید مستقیم کمتر است.
* قابلیت هاى فنى wimax با توجه به تازه وارد بودن این تکنولوژى در بازارهاى مصرف مشترکین خصوصاً سازمان هاى دولتى وخصوصى داشتن اطلاعات فنى براى راه اندازى این سرویس و استفاده از قابلیت هاى wimax به مدیران IT و کارشناسان رایانه سازمان ها و شرکت هاى دولتى توصیه مى شود.
دراین مقاله به طور مختصر چند مورد از مهم ترین ویژگى هاى فنى wimax مورد اشاره قرار گرفته است: ۱- رنج فرکانسى بالاتر از ۱۰GHZ ۲- پهناى باند از ۱۰۵GHZ تا ۲۰GHZ ۳- نرخ تبادل اطلاعات تا ۷۰Mbps ۴- امکان تحت پوشش قراردادن منطقه اى وسیع به شعاع ۵۰کیلومتر توسط هر BTS ۵- قابلیت سازگارى با سایر تکنولوژى هاى بى سیم مانند wi-fi ۶- توانایى پشتیبانى از توپولوژى هاى تحت استاندارد IEEE مانند Token Ring و نیز توپولوژى هاى خارج از استاندارد مانندLLC
* مزایاى wimax
۱- کیفیت سرویس بالاتر نسبت به سایر تکنولوژى ها ۲- کارایى بالاتر با امکان تداخل کمتر ۳- ساختار استاندارد IEEE 4- پشتیبانى از آنتن هاى هوشمند ۵- حذف کابل کشى هاى طولانى ۶- صرفه جویى درهزینه هاى توسعه و نگهدارى شبکه ۷- قابلیت اتصال به خطوط کابلى، DSL و T1/E1 8- امکان سرویس دهى به مشترکین ثابت و سیار ۹- کمترشدن قطعى هاى مکرر نسبت به سایر روش هاى اتصال به اینترنت
