در این جلسه با مقدمات کار یعنی  با مفاهیم اولیه در جاوا اسکریپت آشنا می شویم و از جلسه بعد کار را به صورت عملی شروع می کنیم.مباحثی که در این جلسه می خوانیم:

انواع داده ها
متغیرها
ثابت ها
عملگرها

بخش اول: انواع داده ها در جاوا اسکریپت

عددی     (number)
رشته ای (string)
منطقی   (Boolean)
تهی       (null)
تعریف نشده (undefined)

بخش دوم :متغیرها

متغیر ها مکانی در حافظه هستند که برای نگهداری و ذخیره مقادیر مختلف مورد استفاده قرارمی گیرند. برای هر متغیر می توان نامی انتخاب کرد و یکی از انواع داده هارا به آن نسبت داد.به مثال های زیر توجه کنید:

 

 

۱ Num=1;
۲ Str="java script";
۳ b=false;
۴ n=""
۵ Num="one

در خط اول متغیری با نام Num ایجاد کرده ایم که از نوع عددی می باشدبه دلیل اینکه عدد ۱ را در آن ریخته ایم، اما متغیر دوم از نوع رشته ایست زیرا یک متن یا رشته را به آن نسبت داده ایم،محتویات یک متغیر رشته ای بین دو علامت “” قرار می گیرند، حتی اگریک عدد را بین دو علامت “” قرار دهیم تبدیل به رشته می شود و جاوا اسکریپت آن متغیر را ازنوع رشته ای حساب می کند. متغیرسوم از نوع منطقی می باشد، متغیر های Booleanمی توانند دومقدار True و false را بگیرند.n متغیری است از نوع Null، یعنی یک رشته خالی.

در زبان های برنامه نویسی مثل C++ و Visual Basic قبل از به کارگیری متغیرها باید نوع آن را مشخص کرد بنابراین هر متغیر در طول برنامه فقط از یک نوع داده می تواندمقدار بپذیرد. ولی در جاوا اسکریپت نوع متغیر می تواند تغییر کند و داده های مختلفی را بگیرد. در مثال بالا مشاهده می کنید که متغیر Num که در ابتدا عددی بوده در خط پنجم تغییر کرده ومتغیری رشته ای شده است.

اعلان متغیرها:
در جاوا اسکریپت قبل از استفاده از متغیر باید آن را اعلان یا تعریف کرد که این کار با استفاده از کلمه کلیدی var انجام می شود.

 

۱ Var x=0;
۲ Var s="computer";
۳ Var I;
۴ I="java"
۵ Var a,x;

شما می توانید ابتدا متغیر را اعلان کنید بعددر طول برنامه به آن مقدار دهید همچنین می توانید چندین متغیر را باهم اعلان کنید که در این صورت باید آنها را با کاما از هم جدا کنید مانند خط پنجم.
نکته: در جاوا اسکریپت در پایان هر تکه کد علامت ; قرار می دهیم.
نکته:جاوا اسکریپت به حروف بزرگ و کوچک حساس می باشد، پس در نوشتن کدها دقت کنید حتی در استفاده از متغیرها ، متغیری که در ابتدا با حروف بزرگ یا کوچک اعلان شده در هر جایی از برنامه که مورد استفاده قرار می گیرد باید به همان صورت استفاده شود.

بخش سوم : ثابت ها

ثابت ها را با استفاده از کلمه کلیدی const تعریف می کنیم. تفاوت ثابت ها با متغیرها در این است که ثابت ها فقط می توانند یک مقدار بگیرند(یک مقدار ثابت) ودر جایی دیگر نمی توان مقدار آنها را تغییر داد. مثلا در یک برنامه برای بدست آوردن مساحت دایره می توان یک ثابت تعریف کرد با مقدار ۳٫۱۴ . می دانید که برای بدست آوردن مساحت دایره به این عدد نیاز داریم و این عدد همواره ثابت است. پس خط دوم غلط است و در طول برنامه مقدار p قابل تغییر نیست.

 

۱ Const p=3.14;
۲ Const p=2;

عملگر نمادی است که عملیات خاصی را انجام می دهد. در جاوا اسکریپت ۶ نوع عملگر داریم که در اینجا به معرفی دو نوع از آنها می پردازیم.

۱ : عملگرهای محاسباتی
۲ : عملگرهای مقایسه ای یا رابطه ای

عملگرهای محاسباتی:

نام عملگر

نماد عملگر

مثال

جمع

 + x + y

تفریق

 – x – y

ضرب

 * x * y

تقسیم

 / x / y

باقی مانده

 % x % y

افزایش واحد

 ++ x++  یا ++x

کاهش واحد

 – x–  یا x–


شما با همه این عملگرها آشنا هستید و فقط در مورد سه عملگر آخر توضیح می دم. عملگر (%) باقی مانده تقسیم عدد اول (x) بر عدد دوم (y) را برمیگرداند.
عملگرهای افزایش و کاهش واحد، به ترتیب یه واحد به متغیر یاعدد ما اضافه نموده و یا یک واحد از آن کم می کنند. مثال:

۱ Var x=2;
۲ x++;
۳ ++x

در مثال بالا ابتدا متغیری از نوع عددی با مقدار ۲ تعریف کرده ایم، درخط دوم با استفاده از عملگر ++ یک واحد به آن اضافه کردیم در اینجا مقدار x به ۳ تغییر پیدا می کند، در خط بعد نیز همین اتفاق می افتد و در نهایت مقدار x برابر می شود با ۴٫ این دو دستور معادل هم هستند و فقط در یک مورد با هم تفاوت دارند، به مثال زیر توجه کنید:

۱ Var x ,y;
۲ X=2
۳ Y=x++

در اینجا پس از اعلان دو متغیر x و y ومقدار دادن به x در خط سوم به دلیل اینکه عملگر ++ بعد از نام متغیر آمده، مقدار فعلی x یعنی ۲ در y ریخته می شود وبعد به x یک واحد افزوده می شود. یعنی در پایان برنامه متغیر x مقدار ۳ را در بردارد ومتغیر y مقدار ۲ را.

۱ Var x ,y;
۲ X=2
۳ Y=++x

اینکه عملگر ++ قبل از نام متغیر آمده پس در ابتدا یک واحد به x اضافه شده یعنی مقدار x به ۳ تغییر کرده و بعد مقدار x که در حال حاضر ۳ می باشد در y هم ریخته می شود یعنی در پایان هم x و هم y حاوی مقدار ۳ می باشند.عملگر کاهش واحد هم مانند عملگر افزایش واحد عمل می کند.

نکته: در عبارت x +y همانطور که قبلا اشاره شد به + عملگر می گوییم و به x و y عملوند.

عملگرهای مقایسه ای:

نام عملگر

نماد عملگر

مثال

تساوی

==

x==y

نامساوی

=!

x!=y

کوچکتر

<

x<y

بزرگ تر

<

X>y

کوچکتر یا مساوی

=>

x<=y

بزرگتر یا مساوی

=<

x>=y

تساوی دقیق

===

x===y

نامساوی دقیق

==!

x!==y


برای پی بردن به تفاوت دو عملگر اول با دو عملگر آخر جدول به مثال های زیر توجه کنید:

۱ Var x="1";
۲ Var y=1;
۳ x==y
۴ x !=y

همانطور که می دانید متغیر x ازنوع رشته ای و y از نوع عددی تعریف شده است. عملگرهای == و=! ابتدا تبدیل نوع را انجام می دهند بعد مقایسه را شروع می کنند. در این قطعه کد نیز مقدار x که ۱ رشته ای است به ۱ عددی تبدیل وبعد مقایسه شروع می شود، نتیجه دستور خط سوم درست(true) است زیرا x و y هردو عددی وهردو یک مقدار یعنی عدد ۱ را دارا می باشند پس با هم مساوی اند بنابراین نتیجه دستور خط چهارم غلط (false) است.

۱ Var x="1";
۲ Var y=1;
۳ x===y
۴ x !==

عملگر تساوی دقیق، تبدیل نوع را انجام نمی دهد و عبارت را به طور دقیق مقایسه می کند یعنی از نظر آن متغیر رشته ای با عددی برابر نیست، در نتیجه جواب خط سوم false است زیرا یکی از متغیر ها رشته ای ودیگری عددی است بنابراین نتیجه کد خط چهارم true است،یعنی این دو متغیر با هم مساوی نیستند.