وب معنایی (معانی‌گرا و معانی‌نگر نیز نامیده شده (Semantic web)) را می‌‌شود فضایی جهانی از جنس محاسبات هوشمند ماشینی تصوّر کرد که در آن تمامی کتاب‌ها، کتاب‌خانه‌ها دانشها، دانش‌نامه‌ها و دانشگان‌ها (پایگاه‌های دانش – Knowledge bases) به صورتی معنی‌گرا و با توانایی درک مفهومی همدیگر در کنار هم قرار خواهند گرفت. آقای Tim Berners-Lee، که معروف به پدر وب است، آینده وب را بصورتی بیان کرده که بر خلاف وب کنونی فقط توسط انسانها قابل فهم نباشد بلکه توسط ماشین ها نیز قابل درک و پردازش است. ایده وب معنایی نیز از همین نکته منشا می گیرد. در زیر سه تعریف مختلف از وب معنایی ارائه شده است:
پروژه ای با هدف ایجاد رسانه ای جهانی برای رد و بدل کردن اطلاعات بصورتی که برای کامپیوتر قابل فهم و پردازش باشد.
وب معنایی، شبکه ای از اطلاعات در مقیاس جهانی است به نحوی است که پردازش آنها توسط ماشین ها به سادگی امکان پذیر است.
وب معنایی شامل داده های هوشمند وب است که توسط ماشین ها قابل پردازش است.
هر چند نزدیکی به تحقّقّ ایجاد چنان فضایی محتاج پیشرفت‌هایی جدید و کلّی‌نگرانه در بسیاری از زمینه‌های مهندسی، ریاضی، هوش مصنوعی، و به ویژه در زبان‌شناسی، فلسفه، و بسیاری از معارف دیگر انسانی خواهد بود، گام‌های اوّلیّه در این سمت برداشته شده است.مؤلّفه‌های وب معنایی
مولّفه‌های وب معنایی (Components of the Semantic Web): بسیاری از استانداردها و ابزارهای وابسته به فنّاوری اکس‌ام‌ال (XML) را میتوان به اینترنت آینده و وب معانی‌نگر نیز مربوط دانست. از آن جمله باید شمای اکس‌ام‌ال (XML Schema)، چارچوب شرح منابع
((Resource Descrption Framework (RDF)، شمای آر دی اف (RDF schema)، و زبان هستی‌شناسی وب ((Web Ontology LANGUAGE (OWL) را برشمرد.
مولّفه‌های مختلف وب معنایی، در تصویر سمت چپ آمده است. RDF که زبان پایه استفاده شده در وب معنایی است بر پایه XML بنا نهاده شده اند.
XML نیز خود بر اساس Unicode و URI بنا نهاده شده است بنابراین از زبانهای مختلف پشتیبانی می کند. از URI نیز برای مشخص کردن مفاهیم در وب معنایی استفاده می شود، برای مثال URL نوعی URI است که برای مشخص کردن منابع در وب استفاده می شود. قسمت اصلی وب معنایی آنتولوژی ها هستند که ارتباط بین برچسب های اسناد وب معنایی و اشیا واقعی که اسناد مذکور آنها را تشریح می کنند، برقرار می کند. در بالای آنتولوژی قواعد قرار دارد که با استفاده از آنها می توان دانش جدیدی را از دانش موجود نتیجه گرفت. در صورتی که یک چهارچوب استاندارد برای قواعد موجود بوجود آوریم، می توانیم به اثبات برسیم و اثبات های بدست آمده را در کاربرد های مختلف به اشتراک بگذاریم. یکی از اهداف وب معنایی رسیدن به اطمینان است که در بالاترین لایه قرار دارد. در این جهت استاندارد‌های گوناگونی در حال شکل‌گیری و استفاده‌اند. از این میان میتوان FOAF که استانداردی برای ایجاد شبکه اجتماعی است، را نام برد.
زبان تشریح منابع Resource Description Languageزبان HTML که در وب کنونی استفاده می شود توانایی بیان اشیا و روابط بین آنها در وب را ندارد. بنابراین زبان دیگری جهت استفاده در وب معنایی بوجود آمده که RDF نام دارد. RDF زبانی است بر اساس XML که جهت تشریح مفاهیم و ایجاد اسناد در وب معنایی بوجود آمده است.
