تاریخچه فن آورى اطلاعات
پس از دردسترس قرارگرفتن کامپیوتر درسال ۱۹۵۰ میلادى، اولین کاربرد علمى که کامپیوتر درآن استفاده شد انتخابات ریاست جمهورى آمریکا درسال ۱۹۵۱ بود. درسال ۱۹۶۰ با حضور کامپیوتر بزرگ (Main frame) ایده توسعه پایگاه هاى اطلاعاتى متمرکز اطلاعات ومفهوم انفورماتیک شکل گرفت وکاربردآن درحوزه مدیریت اطلاعات (MIS) طرفداران بیشترى پیدا کرد این ایده درسالهاى ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ بصورت استفاده از سیستم هاى خبره وکمک به تصمیم گیرى شکل قوى ترى به خود گرفت و ایده اصلى اتوماسیون ادارى وسیستم هاى بدون کاغذ راتقویت نمود. درکشورهاى دیگر مثل ژاپن ، آلمان، انگلستان وغیره نیز کاربردهاى کام! پیوتر درزمینه خدمات بانکدارى، هتل دارى، مدیریت پروژه هاو… رشد نمود اما ضعف این سرویس ها وکاربردها درنبود سیستم هاى قوى ارتباطى بیشتر مشخص شد زیرا باوجود تلفن و تلگراف امکان انتقال اطلاعات با حجم بالا نبود وقدرت سیستم هاى محاسباتى و کاربردهاى انفورماتیک آن تنها درحوزه هاى محدود قابل استفاده بود.
با رشد روزافزون شبکه هاى کامپیوترى وقدرت ارسال اطلاعات علاوه برصدا، ازطریق شبکه هاى مخابراتى دردهه ۱۹۸۰ گستره کاربردهاى انفورماتیک ازطریق شبکه رو به فزونى گذاشت. سپس با پیوند تاریخى قدرت محاسباتى کامپیوترها وامکان ارسال اطلاعات ، فن آورى اطلاء ¹ات (IT) متولد شد که بطورکلى به مجموعه تکنیک هاو ابزارها و علومى اتلاق میشود که درانجام فعالیتهاى جمع آورى، ذخیره، بازیابى، پردازش و… توزیع انواع اطلاعات (تصویر، داده، صدا… در هر سطحى ازکیفیت وکمیت مشارکت دارند. ب) مقدمه اى برفناورى اطلاعات درون سازمانى باتوجه به تاریخچه فناورى اطلاعات این علم را میتوان به چهار دوره یا عصر تقسیم نمود
عصرمجازى از تحولات ساختارى دراطلاعات بوجود مى آید وابزارآن فناورى اطلاعات میباشد. پس میتوان یک سازمان مجازى رابدین صورت تعریف نمود. سازمان مجازى بصورت موقت براى ترکیب وبکارگیرى توانایى هاى خاص اعضاى آن سازمانها بوجود آمده وباعث افزایش بهره ورى واستفاده سریع ازفرصتهاى خاص براى ارائه محصولات یاارائه خدمات خاص میشود ومعمولاً بعد مسافت بوسیله فن آورى اطلاعات جبران میشود.
خصوصیات یک سازمان مجازى تحرک وانعطاف پذیرى – انجمن حسابداران مدیریت کانادا اطلاعات محوراصلى – دیوید مالونه یک شبکه است، نه یک دفتر- جارلز هندى روند نزولى درایجاد مشاغل مادام العمر وترقى شغلى پله کانى همانطورکه ازتعاریف مشخص میشود گفته چارلز هندى “ مدیران امروز باسازمانهایى سروکاردارند که هیچ شباهتى به سازمانهاى گذشته ندارد ” عجیب نیست .
بهره گیرى از فن آورى اطلاعات دربرنامه ریزیها:
فناورى اطلاعات درکلیه اموریک سازمان نقش مؤثر خود راایفاء مى نماید درذیل موارد مهمى که فناورى اطلاعات درآن نقش دارد ارائه میگردد نقش مؤثر فناورى اطلاعات درمدیریت مجازى برنامه هاى زیربنایى وکلان سازمان نقش موثرفناورى اطلاعات در برنامه توسعه سازمان با عنوان طرح بنیادى « برنامه توسعه پویا» . نقش موثر فناورى اطلاعات در برنامه کلان توسعه اى چیده برتغییرات سریع عصر دانش . نقش موثر فناورى اطلاعات در گفتگوى بین سازمانى جهت ائتلاف براى پیشرفت . نقa موثر فناورى اطلاعات درکاهش چالشهاى فرهنگى و زبانى در جهت توسعه سازمانهاى مجازى . نقش موثر فناورى اطلاعات در مشارکت بزرگ متخصصان در ارائه طرحها بدون محدودیت زمان و مکان . نقش موثر فناورى اطلاعات در تغییر ماهیت فعالیت ها و رقابتها . نقش موثر فناورى اطلاعات در دگرگونى شرایط اشتغال و فعالیت نیروى انسانى در سازمان . نقش موثر فناورى اطلاعات در تهیه پیش نویس سیاستها و برنامه هاى توسعه سازمانى ، تنظیم بودجه سالانه سازمان ، اجراى نظام برنامه ریزى پروژه ها ، تخصیص بودجه هاى مصوب مورد نیاز کارهاى سازمان و نظارت بر حسن اجراى کلیه برنامه هاى مصوب سازمان . نقش موثر فناورى اطلاعات درپیگیرى دعاوى حقوقى سازمان ، تهیه و تنظیم قراردادها و اسناد تعهد آور و غیره. نقش موثر فناورى اطلاعات در برنامه ریزى آموزش کارکنان و ارتقاء کیفى دانش سازمانی. نقش موثر فناورى اطلاعات در تأمین امنیت اطلاعات مهم سازمانى و کنترل ورورد و خروج.
پیاده سازى فناورى اطلاعات در سازمان ها و مشکلات موجود
با توجه به مطالب فوق که ایده آل هاى موجود براى سازمانهاى مجهز به فناورى اطلاعات رایگان نمود لازم است موانع در توسعه فناورى اطلاعات در سازمانهاى موجود را بررسى نماییم ذیلا به تعدادى از این مشکلات اشاره مى گردد :
۱- انتظارات و توقعات مدیران سازمانها جهت مکانیزه نمودن نظام ها بسیاربالا است ولى حمایت آنها از مدیران انفورماتیک بسیار پایین است.
۲- تمایل مدیران بیشتر به خرید سخت افزار است تا عنایت و پشتیبانى و سرمایه گذارى در تولید نرم افزار .
۳- توجه مدیران به استفاده از نرم افزار هاى بنیادى که موجب تحولات اساسى در سازمانها مى گردد .
۴- ایده آل نگرى در تعریف پروژه هاى بزرگ نرم افزارى بدون توجه به امکانات و محدودیتها و در نتیجه عدم موفقیت پروژه ها در چهارچوب هزینه و مدت برنامه ریزى شده ( این امر باعث ایجاد ذهنیت منفى مدیران سازمان نسبت به مدیران انفورماتیک خواهد گردید )
۵ – عدم استفاده از ابزار و متدولوژیهاى جدید و استانداردهاى تولید نرم افزار ها و تولید مستندات .
۶ – رؤساى سازمانها بجاى استفاده از فناورى اطلاعات در برنامه ریزیهاى کلى سازمان از آن در کارهاى جزئى سازمان استفاده مى نمایند.
۷ – حقوق متخصصین کامپیوتر در سازمانها نسبت به درآمد آنها در بخش خصوصى و کار آزاد بسیار پائین است لذا کارآئى و بهره ورى آنها در سازمان ناچیز است .
۸ – نرم افزارها ماهیتا قابل رؤیت نیستند لذا مدیران سازمانها آن را درک و لمس نمى کنند و نتیجتا آن را حمایت نمى نمایند . نامناسب بودن تشکیلات سازمان پروژه ،تغییر نماینده و مسئول در نظر گرفته شده از سوى کارفرما براى پروژه ، تغییر سیاست کارفرما در ارتباط با پروژه ، عدم رعایت زمانبندى هاى پروژه از سوى کارفرما ، عدم پرداخت بموقع و بر طبق تعهد از سوى کارفرما . ه )
راهکارهاى توسعه فناورى اطلاعات در سازمانها: عمده راه حل هایى که با توجه به مشکلات مطرح شده وجود دارد به ترتیب ذیل است:
۱- دولت و سیاست گذاران بایستى به فناورى اطلاعات اهیمت داده و آن را به عنوان رکن اساسى رشد و توسعه بنگرند.
۲- کلیه راهکارهاى و راهبردها در راستاى سیاست هاى کلان دولت در کشور براى رشد و بکارگیرى فناورى اطلاعات بایستى مشخص شده و با برنامه ریزى توأم باشد.
۳- جایگاه فناورى اطلاعات در کشور ، دولت ، وزارتخانه ها ، سازمان ها و…… مى بایست زیر نظر بالاترین مقام تصمیمگیرى بیشترى در این زمینه شود.
۴- در هر سازمان براى فناورى اطلاعات در سطوح مختلف آن استانداردهاى مشخصى ( توسط مشاورین ) تدوین گردد.
۵- چون مدیران معمولا آشنایى کلى با مقوله فناورى اطلاعات دارند پیشنهاد مى شود از مشاوران قوى براى برنامه ریزى و گسترش فناورى الطاعات درسازمانشان استفاده نمایند .
۶- پیشنهاد مى شود رؤساى سازمانها با آخرین فناورى هاى روز آشنا شده و براى برنامه ریزیهاى توسعه اى تولید محصولات براى سازمان خود تأکید بر استفاده از جدیدترین فناورى ها نمایند .
۷- مدیران و کارکنانى را که مخالف با توسعه فناورى اطلاعات در سازمان مى باشند و یا در توسعه آن مشارکت نمى نمایند نعویض نمایند . ۸- پروژه هاى توسعه فناورى اطلاعات در یک سازمان باید از یک چارچوب کلان تبعیت کند.
۹- پروژه هاى توسعه فناورى اطلاعات هدفمندى ، نظارت و پیگیرى ، ثبات و امکان پذیرى است. و ) نتیجه گیرى: با نگاه اجمالى به جایگاه فن آورى اطلاعات در سازمانهاى پیشرفته مى توان نتیجه گرفت که فناورى اطلاعات مقوله اى است فرابخشى که نه تنها فناورى کامپیوتر بلکه زیر ساختمانهاى مخابراتى و تبادل طلاعات و همچنین اطلاعات و استانداردهاى زمینه هاى مزبور را نیز شامل مى شود و مسئولیت فناورى اطلاعات در یک سازمان باید بعهده بالاترین مقام اجرایى آن سازمان بوده تا بتوان از فناورى اطلاعات در برنامه ریزی هاى کلى و جزئى کلیه امور استفاده نمود .
