فریمورک دات نت ، فونداسیون لازم بمنظور ایجاد و اجرای برنامه ها و سرویس
های وب XML را ارائه می نماید. ماهیت یکسان ( یکدست ) فریمورک دات نت ،
امکان ارتباط تمامی برنامه ها( برنامه های ویندوز ، وب ، سرویس های وب XML )
را از طریق یک مجموعه از ابزارها و کدهای نوشته ، فراهم می نماید. فریمورک
دات نت شامل موارد زیر است :
• CLR)Common Language Runtime) یا همان Runtime .
Runtime ، مسئولیت رسیدگی به سرویس ها را برعهده داشته و شامل یکپارچگی
زبانها ، امنیت و مدیریت حافظه است . در زمان پیاده سازی ، Runtime ویژگی
های لازم و مورد نیازرا با هدف تسهیل در پیاده سازی، ارائه می نماید .
• کتابخانه های کلاس (Class – Libraries )
کنابخانه های کلاس ، امکان استفاده مجدد از کدها برای اکثر عملیات متداول
نظیر دستیابی به داده ها ، پیاده سازی سرویس های وب XML ، فرم های وب و یا
ویندوز را فراهم می نماید .
دات نت باعث حل چه مشکلاتی شده است ؟
فریمورک دات نت ، باعث برطرف شدن مسائل و محدودیت های متعدد در رابطه با
پیاده سازی برنامه های وب از منظر پیاده کنددگان نرم افزار شده است .در این
راستا ، به پتانسیل های اینترنت بمنظور برخورد با مسائل و محدودیت های
موجود ، بخوبی توجه شده است .با ابداع یک شبکه بزرگ ( اینترنت ) بمنظور
اشتراک اطلاعات ، صرفا” برنامه های بسیار اندکی قادر به اجراء و فعالیت بر
روی بیش از یک سرویس گیرنده بوده و تعامل اطلاعاتی بین برنامه ها نیز
وضعیتی مشابه داشت .محدودیت های فوق ، باعث بروز دو مسئله مهم در رابطه با
پیاده سازی نرم افزار می گردد که می بایست بدرستی با آنان برخورد گردد:
• پیاده کنندگان ، مجبور به پیاده سازی نرم افزارهای خود در یک میدان محدود می باشند .
• پیاده کنندگان ، زمان زیادی را بمظور نوشتن برنامه ها بمنظور کار با پلات
فرم و سرویس گیرنده گان متفاوت ، صرف می نمایند ( این زمان می بایست صرف
آفرینش برنامه های جدید گردد).
فریمورک دات نت ، با ارائه یک Runtim که مستقل از نوع زبان و پلات فرم است ،
بر محدودیت های فوق غلبه نموده است.Runtime فوق، مستقل از زبان و پلات فرم
بوده واز استانداردهای XML ، بمنظور نیل به اهداف مورد نظر خود استفاده می
نماید. با توجه به عدم وابستگی دات نت به یک زبان خاص ، پیاده کنندگان نرم
افزار می توانند از گزینه های متعددی در این زمینه استفاده نمایند. امکان
اجرای برنامه های تولید شده ، بر روی سرویس گیرندگانی که دات نت را حمایت
می نمایند ، وجود خواهد داشت .Runtime ،اغلب زیرساخت های برنامه ها را
کنترل می نماید ، بنابراین پیاده کنندگان ، ضرورتی به صرف زمان لازم بمنظور
ایجاد زیرساخت های مورد نیار خود نداشته و در مقابل می توانند زمان خود را
صرف تمرکز بر روی منطق برنامه ها ، نمایند .
سرویس های وب XML ، از XML بمنظور ارسال داده استفاده می نمایند . بدین
ترتیب ، سرویس گیرندگانی که دارای پتانسیل لازم در این خصوص می باشند ،
قادر به دریافت داده های مبتنی بر XML ، خواهند بود. XML ، استانداردی
فراگیر و مورد پذیرش تمامی محیط های پیاده سازی است. اغلب سرویس گیرندگان
مدرن، نظیر سیستم های عامل کامپیوتر ، تلفن های سلولی ، دستگاههای PDA ،
کنسول های بازی ، قادر به دریافت داده های مبتنی بر XML ، می باشند .
اجزای فریمورک دات نت
فریمورک دات نت ، فونداسیون لازم بمنظور ایجاد برنامه های مبتنی بر دات نت
را در زمان ترجمه و اجراء ، فراهم و دارای عناصر متفاوتی بمنظور اجرای
برنامه های مبتنی بر دات نت است :
• زیربناء پلات فرم . فریمورک دات نت، می بایست بر روی یک سیستم عامل اجراء
گردد . در حال حاضر، امکان اجرای فریمورک دات نت بر روی سیستم های عامل ۳۲
بیتی ویندوز نظیر ۲۰۰۰ , XP ، وجود دارد. در آینده ، امکان اجرای فریمورک
دات نت بر روی سایر پلات فرم ها نیز میسر خواهد شد .
• سرویس های کاربردی و خدماتی . زمانیکه برنامه های کاربردی نظیر Component
Server,Message Queuing ,IIS ، بر روی ویندوز ۲۰۰۰ ، اجراء می گردند امکان
استفاده از آنان برای پیاده کنندگان وجود خواهد داشت . فریمورک دات نت ،
برنامه های فوق را از طریق کلاس های موجود در کتابخانه کلاس دات نت ، تحت
تاثیر موثر خود قرار خواهد داد .
• Net Class library . کتابخانه کلاس فریمورک دات نت ، زمینه استفاده از
امکانات و ویژگی های Runtime را فراهم و باعث تسهیل در پیاده سازی برنامه
های مبتنی بر دات نت می گردد . در این راستا ، پیاده کنندگان می توانند با
ایجاد توابعی از کلاس های موردنظر خود ، کلاس ها را توسعه نمایند .کتابخانه
های کلاس فریمورک دات نت ، فریمورک دات نت را پیاده سازی می نماید . تمامی
برنامه ها ( برنامه های وب ، ویندوز و سرویس های وب XML ) از کتابخانه
کلاس های فریمورک دات نت یکسان استفاده نموده که در namespace نگهداری می
گردند. تمامی زبانهای مبتنی بر دات نت نیز به کتابخانه یکسانی دستیابی
دارند .
• CLR)Common Language Runtime ) . تکنولوژی CLR ، باعث تسهیل در پیاده
سازی برنامه ها از طریق ارائه یک محیط اجرائی ایمن ، حمایت از چندین زبان و
تسهیل در بکارگیری برنامه ها می گردد . محیط CLR ، همچنین بعنوان یک محیط
مدیریت یافته ، عملیات و سرویس های خاصی نظیر Garbage Collection و امنیت
را بصورت اتوماتیک، انجام خواهد داد .
• ADO.NET . تکنولوژی ADO.NET ، نسل جدیدی از تکنولوژی ADO بوده و امکانات
حمایتی لازم در رابطه با مدل برنامه نویسی غیرمتصل را ارائه می نماید.
تکنولوژی فوق ، امکانات حمایتی متعددی را نیز در رابطه با XML ، ارائه می
نماید .
• ASP.NET . تکنولوژی ASP.NET ، یک چارچوب برنامه نویسی است که بر اساس CLR
، ایجاد می گردد . ASP.NET می تواند بر روی یک سرویس دهنده استفاده و بکمک
آن می توان برنامه های مبتنی بر وب قدرتمندی را ایجاد کرد . فرم های وب
ASP.NET ، یک روش ساده و درعین حال قدرتمند بمنظور ایجاد رابط های کاربر
پویا می باشد .
• سرویس های وب XML . سرویس های وب XML ، عناصر مبتنی بر وبی بوده که قادر
به اشتراک برنامه ها در اینترنت و یا اینترانت می باشند . فریمورک دات نت،
ابزارها و کلاس های لازم برای ایجاد ، تست و توزیع سرویس های وب XML را
ارائه می نماید.
• User Interfacses . فریمورک دات نت سه نوع UI را حمایت می نماید:
فرم های وب که بهمراه ASP.NET و HTTP کار می نمایند .
فرم های ویندوز که بر روی کامپیوتر های سرویس گیرنده Win32 اجراء می شوند .
کنسول دستور ( خط دستور )
• زبان ها ، هر زبانی که استانداردهای CLS)Common Language Specification )
را رعایت نماید ، قادر به اجراء توسط CLR خواهد بود. در فریمورک دات نت ،
ماکروسافت حمایت های لازم در رابطه با زبانهائی نظیر VB.NET , Visual C++
,VB.NET , C#,Jscript.NET را ارائه نموده است .
مزایای استفاده از فریمورک دات نت
در آغاز پیاده سازی برنامه های مبتنی بر ویندوز ، تمامی برنامه های نوشته
شده بمنظور استفاده از API ، از C و یا ++C استفاده می کردند . با مطرح شدن
ویژوال بیسیک و سپس اینترنت ، پیاده کنندگان مجبور به سفارشی نمودن (
پیاده سازی نسخه هائی خاص ) برنامه های C++ ، C، .برنامه های ویژوال بیسیک و
یا ASP بودند .با استفاده از فریمورک دات نت ، می توان با اتکاء به مهارت
های موجود ، اقدام به آفرینش هر نوع نرم افزاری کرد . انتخاب فریمورک دات
نت بمنظور پیاده سازی برنامه ها ، مزایای زیر را بدنبال خواهد داشت :
• مبتنی بر استانداردهای وب . فریمورک دات نت، بطور کامل تکنولوژی های
موجود در اینترنت نظیر : HTML , HTTP,SOAP,XSLT,XPath و سایر استانداردها
را حمایت می نماید.
• طراحی مبتنی بر یک مدل یکسان . از پتانسیل های یک کلاس دات نت ، می توان
در هر یک از زبانهای حمایت شده در دات نت و یا مدل برنامه نویسی ، بخوبی
استفاده کرد . بنابراین می توان ، بخش هائی از کدهای نوشته شده را در
برنامه های متعدد استفاده کرد (برنامه های ویندوز، وب ، سرویس های وب XML )
.
• پیاده کنندگان بسادگی قادر به استفاده از آن می باشند. در فریمورک دات نت
، کد ، بصورت Namespace های سلسله مراتبی و کلاس ها ، سازماندهی می گردد .
فریمورک دات نت یک Common Type System)CTS) را بعنوان سیستم نوع یکسان ،
ارائه نموده که توسط هر زبان سازگاز با دات نت، قابل استفاده خواهد بود .در
سیستم فوق ، تمامی عناصر زبانها بصورت شی می باشند. این اشیاء قادر به
استفاده توسط هر برنامه مبتنی بر دات نت و نوشته شده توسط هر زبان مبتنی بر
دا ت نت ، خواهند بود .
• کلاس های توسعه پذیر . ماهیت سلسله مراتبی فریمورک دات نت، برای پیاده
کنندگان مخفی نخواهد بود .در این راستا می توان به کلا س ها دستیابی و آنها
را توسعه داد( مگر اینکه آنها حفاظت شده باشند ). در این زمینه امکان
پیاده سازی توارث از نوع Cross – Language ، نیز وجود خواهد داشت .