در آموزش زبان اسمبلی مفهومی وجود دارد به نام اسمبلر که اگر بخواهیم این زبان را یاد بگیریم حتما باید حداقل بدانیم که این مفهوم به چه معناست؟!
یک کامپیوتر نمی تواند مستقیما زبان اسمبلی را تفسیر کند و تنها قادر به اجرای کدهای زبان ماشین است. سمبلر برنامه ای است که فایل متنی حاوی دستورات اسمبلی را خوانده و نمادهای اسمبلی را به کدهای زبان ماشین تبدیل می کند. البته کامپایلرها هم برنامه هائی هستند که عمل مشابه را برای زبان های سطح بالا انجام می دهند,اما اسمبلر به مراتب از کامپایلر ساده تر است، زیرا هرعبارت زبان اسمبلی تنها یک دستورالعمل ماشین را نشان می دهد. عبارات زبان سطح بالا پیچیده تر هستند و ممکن است به دستورالعمل های ماشین بیشتری نیاز داشته باشند.
یک تفاوت مهم دیگر بین اسمبلی و زبان های سطح بالا این است که هر نوع CPU زبان ماشین و زبان اسمبلی مخصوص به خود را دارد. انتقال برنامه های اسمبلی روی معماری های مختلف کامپیوتر به راحتی برنامه های سطح بالا نیست.
محبوب ترین اسمبلرها برای پردازنده ها ی خانواده اینتل عبارتند از:
• ماکرواسمبلر Microsoft’s Assembler MASM
• توربو اسمبلر Borland’s Assembler TASM
• و ASM86
برنامه دیگری که برای ردیابی اجرای برنامه و بررسی محتوای حافظه کاربرد دارد دیباگر(Debugger) است که استفاده از آن بهترین راه برای یادگیری برنامه های اسمبلی و روند اجرای آنهاست. دیباگر برنامه ای است که اجازه بررسی ثبات ها و حافظه را بعد از اجرای هر دستور برنامه می دهد و خصوصا برای تست برنامه های اسمبلی مفید است.
برنامه Debug از جمله ساده ترین دیباگرهاست که توسط MS-DOS عرضه شده است. CodeView همراه با میکروسافت اسمبلر می آید که اجازه می دهد کد منبع برنامه ها، بلاک های حافظه و ثبات ها را مشاهده کنید. Turbo Debugger بورلند هم به همین صورت است.
یک برنامه دیگر همراه با اسمبلر برنامه لینکر(Linker) است که فایل های مجزای تولید شده توسط اسمبلر یا کامپایلر را به یک برنامه اجرائی تبدیل می کند. برنامه Link که همراه فایل های MS-DOS می باشد یکی از متداولترین برنامه های لینکر می باشد.
