VPS (Virtual Private Server) یا سرور مجازی، یک اصطلاح در زمینه هاستینگ (Hosting) بوده، که در واقع همان ماشین مجازی با مجازی‌سازی میباشد. VPS امکان دسترسی root و نصب نرم‌افزارهای سیستمی را فراهم میکند. با استفاده از فن آوری مانند Xen، vmware ESXI یا Virtuozzo و با بهره گیری از سخت افزارهای قدرتمند و پیشرفته، یک سرور فیزیکی به چندین VPS با امکانات یکسان یا متفاوت تقسیم می شود. گاهی از سرور مجازی به عنوان VDS (Virtual Dedicated Server) نیز نام می برند.
هر VPS وابسته به پلن آن، سهم خاصی از منابع سرور از قبیل حافظه اصلی (RAM)، فضای دیسک سخت (HDD) را به صورت اختصاصی و تضمین شده در اختیار خواهد داشت. به عنوان مثال، یک VPS می تواند ۲ گیگابایت از ۶۴ گیگابایت حافظه اصلی سرور را به صورت تضمین شده به همراه ۵۰ گیگابایت فضای هارد دیسک و ۵۰ گیگابایت پهنای باند ماهیانه را د راختیار داشته‌باشد. این بدین معنا است که بدون درنظر گرفتن میزان مصرف سایر VPS های موجود بر روی سرور، VPS مورد مثال ما تحت هر شرایطی به ۲ گیگابایت از حافظه اصلی سرور دسترسی خواهد داشت.
هر VPS که روی سرور اصلی ایجاد می شوند کاملا به صورت مستقل عمل می کنند و هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند، در نتیجـه VPS هـای موجود بر روی یک سـرور می توانند از سیستم های عامل متفاوت و نرم افزارهای مختلف و نسخه های متفاوتی از نرم‌افزار استفاده نمایند. بر فرض یک VPS دارای لینوکس Debian، دیگری دارای CentOS به عنوان سیستم عامل های سـرور خواهند بود. همین امر در رابطه با VPSهای با سـیسـتـم عامل وینـدوز نیـز صادق می باشد. همچنین تعریف Name Server های اختصاصی ، نصب ASP, PHP, MySQL, .NET و سایر برنامه ها با نسخه دلخواه، نصب و اجرای کلیه برنامه ها، DLLها، … بطور کامل در کنترل و اختیار هر مشترک میباشد.
مهمترین مزایای استفاده از VPSها در مقایسه با سایر سرویس های میزبانی، هزینه بسیار کمتر VPS ها نسبت به سرورهای اختصاصی و استقلال عملکرد نسبت به سرویس‌های نمایندگی (Resseller/Shared Hosting) میباشد به شکلی هزینه VPS ها در بسیاری از اوقات بسیار کمتر از هزینـه سـرور های اختصاصـی بوده ولی تمامی امکانات آنهـا را دارا می باشد.
در واقع این سرویس برای افرادی طراحی شده‌اند که نیاز به سرور دارند اما هزینه‌های آن برایشان مقرون به صرفه نمی‌باشد. همچنین هر VPS میتواند به تعداد دلخواه IP معتبر و اختصاصی نیز داشته باشد. در مجموع از دید کاربر نهایی، VPS درست همانند یک سرور اختصاصی بوده و کاربر به هیچ عنوان تفاوتی را در نحوه عملکرد و کیفیت خدمات این دو مشاهده نخواهد کرد.
