اکثر کاربران اینترنت و دارندگان آدرس های پست الکترونیکی دیگر از دریافت روزانه ی سیل عظیم نامه های بی سر و ته تبلیغاتی، بی نام و نشان و اکثراً بی نتیجه خسته شده اند. آیا کاربران راه چاره ای دارند؟ آیا می توانند خود را از شر این نامه های ناخواسته خلاص کنند؟ تابان، در این مقاله، آخرین بررسی ها و مطالعات را مورد توجه قرار داده است.

در سال ۲۰۰۳ – «گرداب گسترده گیتی» با بحرانی رو به رو شده است، بحرانی جهانی و فراگیر، بحرانی که کوچک و بزرگ نمی شناسد، «زن» را از «مرد» تشخیص نمی دهد و کاری به این ندارد که شما از چه گروه و دسته و ملیت و کشوری هستید. این بحران، همه را تحت تاثیر خود قرار داده است و اگر مهار نشود و تحت کنترل در نیاید، آخر و عاقبت خوشی برای آنها که گرفتار این «گرداب گسترده» شده اند انتظار نمی رود. بحران اسپم (Spam) بحرانی جدی برای بشریت است و نباید آن را شوخی گرفت. ما اینجا برای هم جوک تعریف نمی کنیم، آینده اینترنت و پست الکترونیک به عنوان ابزاری سریع، حرفه ای و پیشرفته برای دسترسی به اطلاعات و ارتباطات گسترده، در عصر حرفه ای بودن و سرعت عمل داشتن، به دانش و آگاهی های ما و نحوه برخورد ما با بحرانهایی از این دست، رقم می خورد و در یک کلام پیش چشم جهانیان – خصوصاً کاربرانی که در آینده از اینترنت استفاده می کنند – انسان امروز برای آنچه بر روی اینترنت انجام می دهد جداً مسئول است. روی خط، مصرف کنندگان، از کاربران عادی و معمولی گرفته تا آنها که حرفه ای کار بر روی اینترنت هستند، خصوصاً مدیران و هدایت کنندگان سایت های اینترنتی، کماکان شاهد آن هستند که «بحران Spam» تا چه اندازه رفتار انسانها را تحت تاثیر خود قرار داده است.

طبق آخرین مطالعات و بررسی های به عمل آمده توسط یکی از شرکت های بزرگ تبلیغاتی بر روی اینترنت، در سال ۲۰۰۳ – چیزی در حدود ۶۵ درصد از مصرف کنندگان و کاربران اینترنت، پیام های الکترونیکی را که به نظر اسپم (Spam) می آیند را بی آنکه بازشان کنند و بخوانندشان، بلافاصله پاک می کنند. این رفتار آنی نشان دهنده آن است که دریافت کنندگان پیام های پست الکترونیک به نوعی از دریافت انبوه نامه های ناخواسته خسته و منفعل شده اند و همه و همه به دنبال راه چاره ای برای مبارزه با این بحران فراگیر و عمومی اند.

آیا راه مبارزه ای هم وجود دارد؟ ایا می توان با این بحران در این گرداب گسترده مبارزه کرد؟ آن را محدود و محدودتر ساخت و تحت کنترل در آورد؟ مطالعه و بررسی یک هزار نفر از استفاده کنندگان پست الکترنیک نشان می دهد که مردم در سال ۲۰۰۳ به نوعی عاقلانه تر و حرفه ای تر از پست الکترونیک استفاده می کنند. این مطالعات نشان می دهد که مردم (اکثراً در کشورهای اروپایی و امریکا و نه کاربران ایرانی چرا که آگاهی های مردم ما در رابطه با استفاده حرفه ای و سریع از ابزارهایی چون پست الکترونیک و وب به مراتب کمتر است.) از ابزارها و فیلتر های موجود و برنامه ها و نرم افزار های متعددی که از طریق اینترنت قابل دریافت هستند (چه آنها که رایگان هستند و چه آنها که برای دریافت شان بایستی پولی به تولید کننده و یا فروشنده پرداخت شود) برای محدودتر کردن Spam استفاده می کنند. مطالعات و بررسی ها نشان داده است که کاربران «عصر حرفه ای بودن و سرعت عمل» خیلی سریعتر از رقبا – کاربران معمولی دیگر – راه ها و شیوه های مختلف مبارزه را می آموزند و به دیگران آموزش می دهند. آنها در این عصر می دانند که برای باقی ماندن در میدان مبارزه بایست به دنبال «همیشه کنترل … همیشه هدایت …» باشند – اشاره است به مقاله ای به زبان انگلیسی به همین نام Always Control … Always Guidance … در بخش مقالات انگلیسی به قلم تابان خواجه نصیری – برای بالا بردن میزان «کنترل» و کیفیت و دقت «هدایت» بایستی دانش و تجربه را بالا برد. کاربران حرفه ای و سریع اینترنت در این عصر راه ها را شناخته اند. می دانند Spam چیست و محتوای نامه را بلافاصله پس از مشاهده «نام ارسال کننده» و یک تجزیه و تحلیل سریع و حرفه ای و مقایسه با آنچه در بخش داده های ذهن خود به عنوان یک تعریف جامع و دقیق از Spam دارند و مشاهده اجمالی و سریع از «موضوع» نامه، بلافاصله می توانند تشخیص دهند یا حتی الامکان حدس بزنند.

پیام های الکترونیکی Spam می خواهند به نوعی ما را گول بزنند تا ما آنها را باز کنیم. باز کردن نامه های بی سر و ته تبلیغاتی بی هدف و بی نتیجه، کاری جز تلف کردن وقت و پول ما نیست. ما نباید بسادگی گول بخوریم. این کلک ها، نیرنگ های الکترونیکی، پیش چشم حرفه ای های اینترنت، رنگ باخته است. نامه ای برایتان ارسال می شود، نام ارسال کننده، ناشناخته است، در یک نگاه، یک لحظه، این پیام به ذهن شما مخابره می شود: Spam معمولاً از سوی افرادی ناشناس ارسال می شود، پس این پیام می تواند یک Spam باشد. چشم را به سوی «موضوع» نامه می گردانید، عبارت های بی سر و ته، گاه ناراحت کنند ای می بینید… قرص هایی که معجزه می کنند و می توانند چند اینچ به سایز چیزی (…) اضافه کنند، رهن و وام و سفرهای رویایی و سرمایه گذاری های آنچنانی و غیره … – تصمیم حرفه ای و سریع در ذهنی حرفه ای و سریع این است: «این قطعاً Spam است. اما بحران زمانی آغاز شد که جاهلان اینترنتی، سایت های تقلبی و بازاریاب های ناشی و ناآگاه از قواعد بازی، مثل مور و ملخ به میدان آمدند تا به هر نیرنگ و فریب، کاربران را به باز کردن و مشاهده (اگر بشود حتی خواندن) نامه های بی سر و ته شان سوق دهند و هدایت کنند. بحران Spam در این گرداب گسترده گیتی از زمانی به نقطه اوج خود نزدیک می شود که به نام دوستان و آشنایانتان، افرادی که می شناسیدشان و یا مشاهیر علوم و فنون وحرف مختلف، نویسندگان و هنرمندان و البته با استفاده از «موضوع» هایی فریبنده تر «چون یک سلام یا Hi خشک و خالی» برایتان Spam به صندوق پست الکترونیکی تان ارسال می کنند. ۶۵ درصد از مردم، این پیام ها را می شناسند و آن ها را پاک می کنند، اما آنها که این موضوع ها را پیگیری نمی کنند و نمی دانند، به دلیل ناآگاهی های خود، به دام می افتند: «امروز نامه ای از (…) هنرمند معروف داشتم … مثل اینکه او هم رفته است و دارد سایت های خلاف را تبلیغ می کند. بحران Spam به جایی رسیده است که امروز بی آنکه خودتان خبر داشته باشید، با آدرس پست الکترونیکتان، به نام خودتان دارند سایت های فروش قرص های افزایش سایز … و عکس ها و فیلم های غیر اخلاقی شان را تبلیغ می کنند. به جایی رسیده ایم که در گرداب گسترده گیتی چیزی به غرق شدن مان نمانده است. بی اعتمادی و عدم اطمینان باعث رکود می شود و تجارت چه در فضای حقیقی و چه در فضای مجازی و الکترونیکی خدشه می بیند. ۶۵ درصد از مصرف کنندگان و کاربران اینترنتی نامه های اسپم را تشخیص می دهند و آنها را بلافاصله از صندوق پست الکترونیکی شان بدون اینکه آنها را باز کرده باشند و خوانده باشند پاک می کنند. ممکن است در میان آن نامه ها، نامه پاک و بی درد سر شما نیز پاک شده باشد. یک سلام و حال و احوال پرسی ساده شما قربانی این بحران می شود، یک درخواست، یک پیشنهاد، یک نامه معرفی، یک تلاش شما و من بی نتیجه می ماند و روی هم رفته، فاجعه ای در شرف رخ دادن است، اینجا یا آنجا، روی خط یا خارج از خط.

برای مبارزه با اسپم، راه های متعددی موجود است. آری می توان آن را محدود و محدودتر کرد، می توان آن را تا حدودی کم کرد و می توان جان سالم به در برد. کماکان می توانیم به کسب و کار و تجارت خود بر روی اینترنت ادامه دهیم، حتی می توانیم از Spam به نفع خودمان استفاده کنیم به شرط آنکه آگاهی هایمان را افزایش دهیم و از تجارب حرفه ای های اینترنت استفاده کنیم. مبارزه با اسپم شیوه ها و ابزارهای متعددی دارد که باید با آنها آشنا شد و آنها را به کار گرفت.