سلام کاربرای گرامی امیدوارم که حالتون خوب باشه امروز میخواهیم در مورد mvc صحبت کنیم تولید کنندگان این نرم افزار تلاش می کنند تا نرم افزاری تولید کنند تا بتواند اکثر نیاز های متقاضیان را به بهترین نحو ممکن تامین کند ودر همین راستا در تلاش هستند که روند تولید نرم افزار را به سمتی بکشانند که ساختار استاندارد و تائید شده ای داشته باشد. شاید بتوان گفت که دوران کد نویسی به پایان رسیده و همه چیز به سمت زیر ساخت ها و بنیان نهادن چارچوب های استاندارد وپیروی از آن ها در امر تولید بهتر نرم افزار در حرکت است.
MVC چیست؟ و چه مزایایی دارد ؟
معماری MODEL – VIEW – CONTROL یا (MVC)
در این معماری در واقع ما دارای ترجمه ای از قسمت های مهم معماری به شکل زیر هستیم:
MODEL : وظیفه کار با پایگاه داده را بر عهده دارد.
VIEW : وظیفه ارتباط با کاربر نهایی را بر عهده دارد.
Control : وظیفه کنترل View و Model و نحوه ارتباط آن دو را با هم بر عهده دارد.
اجازه دهید ببینیم خصوصیات یک نرم افزار خوب چیست ؟
نام بردن تمامی خصوصیات یک نرم افزار خوب در این مقال نمی گنجد اما تعداد محدود و مهمی از آنها عبارتند از:
قابل حمل بودن
قابل استفاده مجدد بودن
قابل تغییر بودن
بهینه بودن از لحاط حافظه و زمان (زمان مهمتر از حافظه)
مسئله ؟
بهتر است وجود مسئله را با یک مثال نشان دهم فرض کنید نرم افزاری برای شرکتی نوشتید که یک بخش آن مقدار سود وزیان شرکت را در سال های مختلف بر اساس ارقام بیان میکند . حال صاحب برنامه پس از مدتی ازشما می خواهد برنامه را طوری تغییر دهید که همین اطلاعات را به گونه های دیگری مثلا نمودار های مختلف ( میله ای ، دایره ای و …) در اختیار داشته باشد و یا حتی بخواهد آنها را به فرمت خاصی و در فایل های خاصی ذخیره کند . در این مواقع چطور مشکل را حل میکنید؟ همانطور که گفته شد یکی از خصوصیات نرم افزار خوب قابل تغییر بودن آن میباشد. فرض کنید که برنامه را به این شکل طراحی کردید:
همانطور که در شکل نیز نشان داده شده است تمامی اعمال اعم از دریافت داده ها که مهمترین بخش است و همچنین پردازش آن ها همگی در یک فرم طراحی و پیاده سازی شده اند، و دقیقا مشکل همینجا نمایان می شود . ارتباط مستقیم با منبع داده بر قرار کردن جدا از اینکه مشکلات امنیتی دارد که بحث در مورد آن خارج از این مقال است ، باعث میشود که دست برنامه نویس را برای تغییرات آتی دربرنامه ببندد. چون داده درون خود فرم از منبع داده و به صورت مستقیم خوانده می شود پس دسترسی به داده های خوانده شده وجود ندارد . یا حداقل متحمل سربار زیادی می باشد.
MVC چیست ؟
MvC مخفف سه کلمه Model View Controller هست . در واقع MVC بر روی معماری های چند لایه ای جهت جداسازی قسمت های مختلف برنامه و به طور دقیق تر جدا کردن بخش ها منطقی برنامه اعم از دیتا ، permission ها ، چک کردن صحت داده ها و …. از لایه Presentation layer یا در واقع همان لایه ای که مستقیما با کاربر نهایی (End user) در ارتباط است ،قرار میگیرد. پس بر اساس توضیحات فوق می توانیم هر یک از بخش های معماری MVC یعنی Model و View و controller را به شکل زیر تعریف کنیم.
۱٫ Model
در واقع بار اصلی معماری MVC بر عهده این بخش است . این بخش می تواند با داده ها در ارتباط باشد .الزاماً منظور از داده حتما ارتباط با پایگاه های داده همچون MSSQL و Access و … نیست ، حتی منبع داده ها در بخش Model می تواند یک آرایه از اعداد و یا هر چیز دیگری باشد . همچنین Model وظیفه چک کردن داده ها جهت صحت درستی داده ها را هم بر عهده دارد (در این زمینه همکاری بیشتری با بخش Controller دارد) و همینطور وظایف دیگری که در مثال ها ی عملی که در آینده خواهم زد بیشتر آشنا خواهید شد.
۲٫ View
این بخش که در واقع همان بخش Presentation Layer در معماری ۳ لایه میباشد وظیفه بر قراری ارتباط با کاربر نهایی و گرفتن داده از کاربر و نمایش داده های اماده با کاربراز طریق برقراری ارتباط با دو بخش دیگر یعنی Model و controller است . در واقع نکته مهمی که در بخش View باید مد نظر داشت این است که این لایه مسئول کنترل صحت داده های وارد شده از طریق کاربر و همچنین مسئول صحت داده های نشان داده شده به کاربر نیست . در واقع این بخش با داده های خام کار میکند . یک مثال ساده خیلی از برنامه نویسان هنگامی که در فرم Login برنامه ،کاربر کلمه عبور خود را وارد میکند ، در همان فرم Login اقدام به چک کردن پسورد مبنی بر صحت آن و … می کنند . که این عمل در معماری MVC قابل قبول نیست . در واقع برای حل مسئله فوق در معماری MVC در فرم Login هنگامی که کاربر کلمه عبور را وارد کرد و دکمه Login یا ورود را زد ، کلمه عبور داده شده بدون هیچ گونه اعمالی اعم از Encrypt کردن و … به بخش های دیگر فرستاده میشود و فقط یک نتیجه ساده مبنی بر این که کاربر اجازه ورود دارد یا خیر را از بخش های دیگر دریافت میکند که بر اساس آن اجازه ورود کاربر به برنامه داده میشود .
۳٫ Controller
این بخش همانطور که از اسم آن مشخص است یک بخش کنترل کننده می باشد ، و در واقع واسطی بین دو بخش Model و View میباشد. حال ببینیم روند اجرای برنامه در معماری MVC به چه نحوی خواهد بود . در معماری MVC روند کلی برنامه (جزئیات را در ادامه خواهید دید) به این شکل است که کاربر تقاضای خود را از طریق واسط های برنامه نویسی (نظیر Form ها و User Control ها و .. ) از برنامه (از بخش View)درخواست می کند . بخش View در خواست ها را به بخش Controller فرستاده و این بخش با برقراری ارتباط با بخش Model در خواست های کاربر را پردازش کرده و پس از پایان پردازش زمانی که خروجی درخواست داده شده آماده گردید بخش Controller بخش View را آگاه می سازد تا خود را بر اسا س تغییرات جدید که اصطلاحاً در معماری MVC به آن حال Model می گویند ، به روز سازد . در واقع چیزی که باعث میشود تا بخش Controller به بخش View اطلاع دهد که باید حالت جدید model را دریافت کند و خود را Update کند این است که بخش View باید قبلا خودش را در بخش Model اصطلاحا Register کرده باشد که البته عمل Register کردن توسط بخش Controller انجام میگیرد . نحوه register کردن بخش View به معماری آن محیط و همچنین زبانی که توسط آن برنامه را گسترش میدهید و همچنین قابلیت های آن زبان بستگی دارد.
