در یکی دو سال اخیر کسب و کارهای مختلف، مراجع دانشگاهی و متخصصان فنی به بحثهای بسیاری درباره “وب ۲” پرداخته اند. اخبار، نوشته ها، نقدهای مرتبط با “وب ۲” آنقدر بالا بود و هست که باید اذعان کرد که “وب ۲” اینترنت را تکان داد. سایتهایی بسیاری برای گسترش مفهوم آن راه اندازی شده است، کنفرانسهایی برای آن برگزار شد و حتی نخستین مجله با موضوع تخصصی “وب ۲” پا به عرصه وجود گذاشت.
از دیگر سو گوگل و مایکروسافت عنوانهای خبری را پشت سر هم می قاپند. یاهو با خرید سایتها و تکنولوژیهای جدید خیز بلندی برداشته است تا بازیگز اصلی “وب ۲” باشد. یاهو با خرید del.icio.us، Flickr و راه اندازی My Web 2.0، گوگل با Google Maps و MSN با ارایه ESS که مبتنی بر RSS است (RSS دو طرفه) همه و همه به “وب ۲” کمک کرده اند. ضمن آنکه همه آنها به Secioal Search توجه ویژه ای نشان داده اند.
مخالفان “وب ۲” آنرا تنها موجی گذرا می دانند که به جان اینترنت افتاده است. اما آنچه که روشن است “وب ۲” و هر چه مرتبط با آن است هواداران بسیاری دارد. نکته جالب آنجاست که هر کس آنرا به گونه ای تعریف می کند و برداشت متفاوتی از آن ارایه می دهد.
“وب ۲” را می توان چتری دانست بر تکنولوژیهای جدید. تکنولوژیهای جدیدی که به کاربر تجربه حضور بهتر در وب فراتر از تواناییهای HTML کلاسیک (وب ۱) ارزانی می دارد.
می توان آنرا یک سری از فعالیتها دانست که به کاربران کمک می کند تا سایتهایی طراحی کنند که به راحتی به اجتماعات آنلاین، خدمات و ابزار وب ارتباط برقرار می کنند. عموما این فعالیتها به کمک راه حلهای کد باز پیاده سازی می شوند.
“وب ۲” تمرکز از تولید کننده اطلاعات را به کاربر اطلاعات منتقل می کند و این کار را با جذاب کردن اطلاعات انجام می دهد. قدرت “وب ۱” در ناوبری آن بود و کاربر به مرور وب می پرداخت تا اطلاعات خود را بیابد. اما “وب ۲” می گوید همان اطلاعات ویژگیهایی دارد و همین ویژگیها یکدیگر را دنبال می کنند و به هم ارتباط می یابند.
“وب ۲” کاری می کند که اطلاعات به دنبال ما حرکت کند تا هر وقت مورد نیاز بود از آن استفاده کنیم و این در صورتی امکان پذیر است که به اطلاعات امکان استفاده از آن در سایر ابزار و رسانه ها داده شود.
یکی از ویژگیهای برجسته “وب ۲” این است که اطلاعات را برای ما جذاب می کند. اطلاعات به سوی ما می آید و ما در حین رفتن از مکانی به مکان دیگر تعیین می کنیم که کدام اطلاعات و چگونه به سوی ما بیایند.
نکته کلیدی در “وب ۲” مشارکت کاربر و اعتماد به وی است. سرویسهایی که در “وب ۲” ارایه می شود قابلیت استفاده مجدد از آنرا در سایر ابزار و رسانه ها فراهم می آورد. دسترسی به آنها آسانتر می شود و ابزار قابلیت اطمینان بیشتری می یابند.
“وب ۲” سایتهایی نیستند که اطلاعات تولیدی کاربران در آنها بالاست. نظیر آمازون و ای بی، زیرا آنها از همان ابتدا با این ایده طراحی شده اند. “وب ۲” همچنین ایجاد ارتباط و سازگاری بین سایتها و ابزار نیست. شمارشگران سایت سالهاست که فعالیت می نمایند و کدهای ساده جاوا اسکریپت پیامهایی را بین سایتها و ابزار آنها فراهم می کنند. اینها موارد تازه نیستند، هیجانی هم ندارند و البته “وب ۲” هم نیستند.
AJAX هم “وب ۲” نیست. هر چند که ابزار قدرتمندی برای طراحی ابزار “وب ۲” است. RSS، Social Networking ، Tagging و XHTML/CSS هسته اصلی “وب ۲” هستند. اگر قرار باشد به هر چیز تازه و بامزه ای “وب ۲” اتلاق گردد آنگاه “وب ۲” بی معنی خواهد شد.
وب ۲ همینجاست. کافیست سری به سایتهایی نظیر Flickr، del.icio.us، Kiko و meebo بزنید.
“وب ۲” بر قابلیت ترکیب مجدد و سازگارسازی بدون مذاکره و حتی اجازه استوار است. “وب ۲” یعنی گرفتن اطلاعات و داده های یک سایت به کمک RSS یا Open API، ترکیب آن با داده هایی از همان نوع اما دریافت شده از منابع دیگر و تولید چیزی جدید.
“وب ۲” را یک رویکرد نو می دانند نه یک تکنولوژی تازه. خمیرمایه “وب ۲” مشارکت با دیگران برای انجام دادن چیزهایی است که به تنهایی امکان انجام دادن آنها را نداریم.
