مقدمه سرور های کنترل داده :

ASP.NET شامل مجموعه ای از کنترل های داده ( data source Controls ) است ، که به شما امکان می دهد تا به منابع مختلف اطلاعات همچون پایگاه داده های مختلف ، فایل های XML و سایر اشیای داده ای متصل شده ، از آنها اطلاعات دریافت کرده و یا اطلاعات آنها را حذف ، اضافه و یا به روز کنید .

این کنترل ها به طور مستقیم به منبع اطلاعاتی متصل شده و از آن اطلاعات مورد نظر را دریافت کرده و یا به آن پاس می دهند . به عبارت دیگر کنترل های داده همانند پل ارتباطی بین منبع داده و کنترل هایی که شما برای نمایش و یا ویرایش اطلاعات در صفحات ASP.NET از آنها استفاده می کنید ، عمل کرده و باعث می شوند تا سایر کنترل ها از اطلاعات به دست آمده استفاده کنند . در واقع آنها اطلاعات را برای کنترل های دیگر فراهم می کنند و خود قادر به نمایش آنها نیستند .

همانطور که در بخش های بعد توضیح خواهیم داد ، ما در صفحات ASP.NET برای نمایش منظم اطلاعات یک پایگاه داده در قالب هایی مانند جدول یا فرم ها ، از کنترل هایی مانند GridView ، FormView و یا DetailsView استفاده می کنیم . به این کنترل ها در اصطلاح کنترل های وب یا data-bound Controls می گوییم و این کنترل ها امکان اتصال مستقیم به یک پایگاه داده را ندارند و بایستی از طریق یک کنترل داده ای مناسب عمل اتصال و دریافت اطلاعات را انجام دهند . در واقع کنترل های وب به کنترل های داده و به نوبت هم کنترل های داده به پایگاه داده متصل می شوند . به عبارت دیگر رابطه زیر بین کنترل های ASP.NET و منبع داده ای بر قرار است :

منبع داده ای       کنترل داده       کنترل وب

کنترل های داده هیچ گونه خروجی ظاهری و قابل مشاهده بر روی صفحه ندارند و فقط در بخش کد نویسی صفحه قابل دسترسی و تغییر هسنتد .
در این بخش ما به معرفی خلاصه کنترل های داده ASP.NET که در لیست زیر نمایش داده شده اند پرداخته و در بخش های آینده آنها را به طور مفصل تر شرح خواهیم داد :

ObjectDataSource
SqlDataSource
AccessDataSource
XmlDataSource
SiteMapDataSource

معرفی کنترل های داده ASP.NET :

۱ ) کنترل داده ObjectDataSource :

۲ ) کنترل داده SqlDataSource :

کنترل SqlDataSource برای اتصال به یک پایگاه داده SQL Server ، OLB DB ، ACCESS و یا Oracle استفاده می شود . این کنترل توانایی دریافت اطلاعات از منابع ذکر شده و همچنین حذف ، اضافه و یا به روز کردن اطلاعات در آنها را داراست . این کنترل برای دریافت و ویرایش اطلاعات می تواند از دستورات مستقیم SQL که توسط کاربر و یا برنامه تعیین می شود و یا توابع آماده ( Stored Procedure ) استفاده کند . کاربر بایستی دستورات SQL لازم برای عملیات های Select , Insert , Update و یا Delete را در خواص مربوطه آنها در کنترل ، تعیین کند .

۳ ) AccessDataSource :

کنترل AccessDataSource یک نسخه ویژه از کنترل SqlDataSource است که برای اتصال به یک پایگاه داده Microsoft Access طراحی شده است و توانایی ایجاد ارتباط با فایل های mdb. را داراست . همانند کنترل SqlDataSource ، شما می نوانید دستورات صریح و مستقیمی برای اعمال مختلف این کنترل از جمله Select , Insert , Update و … را به زبان SQL تعیین کنید .

۴ ) XmlDataSource :

کنترل XmlDataSource ، توانایی خواندن و نوشتن در فایل های XML را داراست ، بنابراین شما می توانید از آن برای اتصال و دریافت اطلاعات و نیز به روز رسانی فایل های XML استفاده کنید . این کنترل در واقع تامین کننده داده از منابع XML برای کنترل هایی همچون TreeView یا Menu است که با ساختار ترتیبی و درختی که مخصوص نوع داده ای فایل های XML است ، کار می کنند .

۵ ) SiteMapDataSource :

کنترل SiteMapDataSource برای کار با نقشه سایتها در ASP.NET طراحی شده است و توانایی ایجاد و دریافت اطلاعات لازم را برای عملیات پیمایش در سایت را داراست . نقشه سایت یک توصیف از کلیه صفحه ها و زیر صفحه های موجود در یک سایت است ، که به زبان XML طراحی می شود . این کنترل توانایی اتصال به این نوع فایل ها را داراست و کنترل های دیگر همانند Menu و یا TreeView می توانند از امکانات و اطلاعات فراهم شده توسط این کنترل ، برای ایجاد منوهای ترتیبی جهت پیمایش سایت استفاده کنند .