سلام کاربرای عزیز روزتون بخیر امیدوارم که خوش و سلامت اماده یکی دیگر از اموزشهای رجیران در رابطه با سیستم مدیریت محتوا باشید.اگر شما به تازگی با جوملا یا سیستم های مدیریت محتوای وب ( Content Management System ) آشنا شده اید بهتر است قبل از اینکه به سراغ فرآیند نصب سیستم مدیریت محتوای وب جوملا برویم کمی با ساختار و جزئیات این سیستم ها آشنا بشویم. یک سیستم مدیریت محتوای وب که به CMS معروف است و مخفف کلمه Content Management System است در واقع یک نرم افزار کاربردی تحت وب یا Web Application است که برای ایجاد وب سایت ها و مدیریت محتویات این وب سایت ها مورد استفاده قرار می گیرد ، علاوه بر محتویات این سیستم قادر به مدیریت تمامی فعالیت ها و همچنین ظاهر وب سایت ها نیز می باشد که همگی بصورت متمرکز انجام می شود. CMS ها تحولی اساسی در صنعت توسعه و طراحی صفحات ایجاد کردند به گونه ای که دیگر برای ایجاد صفحات وب نیازی به دانستن دانش برنامه نویسی وجود نداشت و براحتی هر کسی می توانست تنها با چند کلیک ساده برای خود یک وب سایت ایجاد کند. برای ایجاد وب سایت های عادی کافی بود به یک کاربر ساده روش نصب و راه اندازی یک سیستم مدیریت محتوا را به همراه روش های اضافه کردن ، تغییر دادن و حذف محتوا را یاد بدهید تا بتواند با کمترین هزینه و آموزش یک کاربر ساده بتواند وب سایت خود را مدیریت و راه اندازی کند. در حال حاضر وب سایت انجمن تخصصی فناوری اطلاعات ایران نیز از یک سیستم مدیریت محتوای وب برای انجام فعالیت های خود استفاده می کند که بصورت کاملا بومی توسط کارشناسان این انجمن برنامه نویسی و توسعه داده می شود.
جوملا یا Joomla چیست ؟
جوملا یا Joomla بعد از سیستم مدیریت محتوای WordPress دومین CMS محبوب در دنیا محسوب می شود ، هسته اصلی جوملا بصورت کاملا رایگان و بصورت متن باز یا Open Source بصورت عمومی در دسترس می باشد . امکاناتی که هسته اصلی سیستم مدیریت محتوای جوملا به ما ارائه می دهد کم نیست و بسیاری از نیازهای اولیه یک وب سایت را برطرف می کند اما کافی هم نیست ، بیش از ۶ هزار اسکریپت جانبی یا بهتر بگوییم امکانات جانبی برای جوملا نوشته شده است که می توان آنها را بر روی هسته جوملا نصب کرد و کارایی های آن را افرایش داد ، به این امکانات در اصطلاح Extension های جوملا هم می گورند . برخی از انواع این Extension ها را می توان به امکانات تبلیغاتی ، آمار وب سایت ، بالا بردن و بهینه سازی برای موتورهای جستجو یا SEO ، فروشگاه و … تقسیم بندی کرد که در این مقوله معرفی این Extension ها نمی گنجد. در نهایت توجه کنید که قالب بندی مطالب و همچنین چهره وب سایت هایی که با جوملا راه اندازی می شوند به وسیله قالب ها یا Template های جوملا کنترل می شوند. هسته اصلی جوملا فقط چند قالب ساده در خود دارد اما شما براحتی می توانید برای جوملای خودتان Template های زیادی که بصورت رایگان نیز وجود دارند را دانلود کنید و بر روی سایت نصب کنید.
آموزش نصب WAMP بر روی ویندوز
در این مطلب به شما آموزش می دهیم که چگونه WAMP سرور را بر روی PC خود نصب کنید و روی آن CMS جوملا را قرار بدهید. نصب کردن و راه اندازی جوملا در محیط لوکال بر روی سیستم خودتان چندین مزیت دارد ، در صورتیکه بخواهید برای این نرم افزار برنامه نویسی کنید براحتی می توانید کدهای خود را اجرا کنید و نیازی به دسترسی ریموت به سرور و هاستینگ خود ندارد و از طرفی براحتی می تواند دموی نرم افزار خود را به دیگران بدون هر گونه تاخیر و کندی در شبکه نمایش دهید. در برخی اوقات دیده شده که از WAMP در شبکه هم استفاده می شود اما این مورد چندان پیشنهاد نمی شود. در واقع WAMP محیط وب هاستینگ را برای شما در سیستم شما شبیه سازی می کند. این آموزش برای سیستم عامل ویندوز می باشد اگر از سیستم عامل MAC استفاده می کنید ترجیجا به جای WAMP از نرم افزار MAMP استفاده کنید که همان کارایی را در MAC برای شما فراهم می کند و می توانید بر روی سیستم عامل MAC جوملا را براحتی نصب کنید . این آموزش بهترین گزینه برای شروع یادگیری نرم افزارهای جوملا و کد نویسی و دستکاری CSS و HTML موجود در این نرم افزارها می باشد. برای نصب WAMP بر روی سیستم عامل ویندوز مراحل زیر را دنبال کنید :
۱- به وب سایت www.wampserver.com مراجعه کنید و آخرین نسخه موجود WampServer را دانلود کنید ، ترجیحا نسخه بتا را دانلود نکنید . توجه کنید که ممکن است با انواع و اقسام بسته های نرم افزاری Wamp در این وب سایت مواجه شوید ، بسته ای را انتخاب کنید که نیاز شما را برطرف می کند برای مثال به ۳۲ یا ۶۴ بیتی بودن بسته و همچنین امکانات موجود در آن دقت کنید تا بسته درست انتخاب شود. این بسته نرم افزاری Wamp بطور خلاصه شامل نرم افزارهای Apache وب سرور ، MySQL و زبان اسکریپت نویسی PHP و همچنین ابزار مدیریت پایگاه داده phpMyAdmin می باشد
۲-بسته نرم افزاری دانلود شده را بر روی سیستم خود اجرا کنید :
۳-دستورالعمل ها را به ترتیب اجرا کنید ، License را تایید کنید و در مسیر C:\\wamp نرم افزار را نصب کنید ، گزینه ایجاد آیکن دسکتاپ را انتخاب کنید و در نهایت گزینه install یا نصب را انتخاب کنید.
۴-معمولا از شما در خصوص مرورگر پیشفرض مشابه تصویر زیر سئوال می شود.
۵-شما می توانید از فایرفاکس به عنوان مرورگر پیشفرض خود استفاده کنید فقط کافیست آیکن فایل اجرایی فایرفاکس را پیدا کنید و Open را انتخاب کنید ، معمولا فایل اصلی فایرفاکس به نام firefox.exe در مسیر Program Files سیستم و پوشه Mozilla Firefox قرار دارد که براحتی می توانید آن را پیدا کنید.
۶-زمانیکه با تصویر پایین مواجه شدید کافیست بر روی Next کلیک کنید ، شما صرفا از WAMP بصورت Local استفاده می کنید و نیازی به سرویس ایمیل ندارید بنابراین سرویس Live در این سناریو وجود ندارد.
۷-زمانیکه با صفحه Finish مواجه شدید گزینه Finish را انتخاب کنید تا فرآیند نصب WAMP بصورت کامل انجام شود.
۸-هر بار که شما WampServer را اجرا کنید در قسمت Notifcation های ویندوز سون آیکن Wamp را مشاهده می کنید که در گوشه سمت راست و پایین Task Bar ویندوز دیده می شود ، بسته به بسته نرم افزاری WAMP ای که نصب کردید رنگ آیکن ممکن است متفاوت باشد اما شبیه یک W است که در قسمت Customize همین قسمت براحتی قابل مشاده است.
۹-زمانیکه شما WampServer را اجرا می کنید به رنگ آیکن W در Taskbar دقت کنید. اگر همه چیز به درستی انجام شود ابتدا رنگ این آیکن قرمز ، سپس نارنجی و در نهایت سبز می شود. سبز شدن به معنی این است که همه چیز عادی است ، اما اگر رنگ های قرمز یا نارنجی را مشاهده کردید قطعا مشکلی وجود دارد که قبل از ادامه کار بایستی آن را برطرف کنید. یکی از معمولترین مشکلاتی که ممکن است در این مورد پیش بیاید این است که نرم افزاری بر روی سیستم شما نصب شده است که همانند Wamp از پورت ۸۰ در حال استفاده است. WampServer از پورت ۸۰ برای انجام کارهایش استفاده می کند و اگر این مورد مشکل داشته باشد کار نمی کند.
۱۰-اگر چنین مشکلی برای شما پیش آمد و رنگ آیکن Wamp به شکل قرمز یا نارنجی درآمد در اولین گام بر روی آیکن موجود راست کلیک کنید و در قسمت Apache و Service بر روی گزینه Test Port 80 کلیک کنید تا تست مربوطه انجام شود. بعد از کلیک کردن با تصویر زیر مواجه می شوید.
در بالا نتیجه اجرای قسمت Test Port 80 را مشاهده می کنید ، در سیستم عامل من این آیکن به رنگ سبز بود و فقط برای نمایش به شما بر روی آن کلیک کردیم ، سبز بودن به معنی درست بودن عملکرد Apache و PHP بر روی WAMP است که بر روی پورت ۹۰ به درستی کار می کنند ، در صورتیکه نرم افزار دیگری از همین پورت استفاده کنید این قسمت به شما نمایش می دهد که کدام نرم افزار از این پورت استفاده کرده است. بارها شده است که برای من مشکلاتی از این قبلی پیش آمده است ، یکی از معمولترین نرم افزارهایی که از پورت ۸۰ استفاده می کند و برای WAMP اختلال ایجاد می کند سرویس Microsoft SQL Server Reporting است . شما براحتی می توانید این سرویس را بصورت موقتی از قسمت Services ویندوز غیر فعال کنید . فقط کافیست این سرویس را به حالت Stop در بیاورید تا مشکلتان برطرف شود. دومین نرم افزاری که خیلی می تواند عملکرد WAMP را تحت تاثیر بگذارد سرویس IIS یا Internet Information Service ویندوز است. این سرویس را بایستی از روی سیستم خود Uninstall کنید ، می توانید از control panel و قسمت Add Remove Programs و انتخاب گزینه Turn Windows Features On or Off و در نهایت برداشتن تیک Internet Information Service این سرویس را از روی سیستم عامل خود حذف کنید.
۱۱-زمانیکه آیکن WAMP به رنگ سبز در بیاید برای مرحله بعدی آماده هستیم. قبل از نصب جوملا ما بایستی یک پایگاه داده یا MySQL Database برای نگهداری داده های اطلاعاتی جوملا ایجاد کنیم. برای اینکار بر روی آیکن WampServer راست کلیک کنید و گزینه phpMyAdmin را انتخاب کنید. با تصویر زیر مواجه می شوید. برای نام کاربری کلمه root و برای password هیچ چیز نیاز نیست وارد کنید تا وارد محیط مدیریتی phpMyAdmin شوید.
کنسول مدیریتی PhpMyAdmin
۱۲-ابزار phpMyAdmin یک نرم افزار یا بهتر بگوییم یک رابط کاربری تحت وب برای مدیریت پایگاه های داده موجود در MySQL می باشد. البته همیشه در این قسمت به آدرس URL وجه کنید ، در اینجا آدرس Localhost به معنی این است که وب سرور Apache شما در حال سرویس دهی می باشد. برای ایجاد یک User و Database در این محیط کافیست از منوی بالا بر روی Users کلیک کنید ، مشابه تصویر پایین :
۱۳-سپس بر روی لینک Add User کلیک کنید ، معمولا در میانه صفحه به سمت چپ این گزینه وجود دارد :
۱۴- User ها در یک RDBMS که مخفف Relational Database Management System می باشد تعریف می شوند که در اینجا MySQL می باشد ، با اینکار شما به خوبی می توانید متوجه بشوید که چه User ای به چه Database ای دسترسی پیدا کرده است. اطلاعات زیر را برای User جدید تکمیل کنید تا عملیات به درستی انجام شود :
الف ) Username ، این نام کاربری را سعی کنید با معنی درست کنید ، شما می توانید این نام را به اسم سیستم مدیریت محتوای خود نامگذاری کنید یا هر چیزی که دوست دارید اما سعی کنید همیشه اسم با معنایی برای این قسمت انتخاب کنید . با توجه به اینکه از همین آموزش برای نصب نرم افزارهای دیگری مثل وردپرس و سوشیال انجین و بسیاری دیگر نیز استفاده می شود نام این کاربر داده را ITPRODB قرار می دهیم. اما در نهایت ما جوملا را فعلا نصب می کنیم و اطلاعات پایه جوملا را در این پایگاه داده قرار می دهیم.
ب ) Host : در اینجا localhost یا هاست محلی را وارد کنید.
ج ) Password : رمز عبور پایگاه داده می باشد ، خواهشا این رمز را یادداشت کنید ( ما P@ssw0rd را انتخاب می کنیم )
د ) Re-Type : مجددا همان رمز عبور را جهت Confirm یا تایید شدن وارد کنید.
سپس بر روی Database ایجاد شده در قسمت User کلیک کنید. گزینه Create را انتخاب کنید و کلیه دسترسی های یا Privilege ها را به کاربرتان بدهید. Database و User ای که در اینجا ما ساخته ایم به ترتیب ITPRODB و ITPRODB می باشند. تصویری که مشاهده می کنید چیزی شبیه به این است :
۱۵- سپس بر روی گزینه Add User یا Go کلیک کنید که در انتهای سمت راست تصویر وجود دارد و بعد از آن با تصویر زیر مواجه می شوید :
ایجاد کردن User و Database و دسترسی در PhpMyAdmin
نکته : اگر تا به حال مشکل در database های جوملا در زمان نصب آن داشته اید ، مثلا موقع نصب جوملا نمی تواند Database ها و جداول مربوط به آن را ایجاد کند ممکن است کاربری که دارید دسترسی های لازم برای ایجاد Table در Database جوملا را نداشته باشد ، برای رفع این مشکل وارد صفحه phpMyAdmin شوید ، بر روی Users مشابه تصویر قبلی کلیک کنید و گزینه Edit Privileges را انتخاب کنید و به کاربر مورد نظرتان تمامی Privilege ها را بدهید. با اینکار اکثرا مشکلات دسترسی به دیتابیس حل می شود. البته همیشه اینکار لازم نیست.
۱۶- حتما به لیست Database ها در سمت چپ دقت کنید. اگر بر روی Database ای که جدیدا ایجاد کرده اید کلیک کنید متوجه می شوید که phpMyAdmin به شما می گوید که هیچ Table ای ایجاد نشده است و Database خالی است. این همان چیزی است که در حال حاضر ما می خواهیم . Installer جوملا یا همان اسکرپت نصب جوملا به خودی خود در هنگام نصب این Table ها را در Database ایجاد می کند.
۱۷- خوب در اینجا Database مورد نیاز شما توسط PhpMyAdmin ایجاد شد و می توانید این صفحه را ببندید . قدم بعدی نصب جوملا است.
در این قسمت از مقاله با مفاهیم سیستم مدیریت محتوا و ساختار Open Source و همچنین نصب و پیکربندی اولیه نرم افزار WAMP آشنا شدیم ، شما با استفاده از این آموزش می توانید هر سیستم مدیریت محتوای دیگری که با زبان PHP ساخته شده است را نیز نصب کنید و این آموزش مختص سیستم مدیریت محتوای جوملا نیست ، ما از جوملا در آموزش بعدی به عنوان یک مثال استفاده می کنیم شما می توانید هر نرم افزار دیگری مثل دروپال یا وردپرس یا هر چیز دیگری را نیز نصب کنید. ادامه فرآیند نصب در مقاله بعدی انجام می شود . ITPro باشید.
از اینکه همراه ما بودید از شما سپاسگذارم..
