نرمافزارهای جاسوسی
اولین بار، نام نرمافزار جاسوسی در ۱۹۹۵م. به کار رفت. نوعی از نرمافزارها هستند که روی رایانه نصب میشوند و به جمعآوری اطلاعات از رایانه بدون اجازه کاربر میپردازند. اغلب، تشخیص و حذف این نرمافزارها مشکل است. معمولاً اطلاعاتی که به وسیله این نرمافزارها جمعآوری میشود، شامل ثبت گشت و گذار کاربر در محیط اینترنت، شناسایی کد رمز عبور کاربر، به خصوص در عملیات بانکی و مسیریابی گشت و گذار اینترنتی (pop-up) و ارائه آن به شرکتهای تبلیغاتی است. در واقع، بسیاری از نرمافزارهای جاسوسی، در زمینه تبلیغات فعال هستند و زمانی که کاربر وارد یک پایگاه خاص میشود، انواع و اقسام تبلیغات را به صورت ناخواسته بر صفحه رایانه شما نمایش میدهند. گاهی این تبلیغات، تبلیغات غیر اخلاقی و همچنین توهینکننده هستند که به وسیله گروههای افراطی انتشار مییابند. برخی از این نرمافزارهای جاسوسی، غیر قانونی هستند که قوانین مربوط به کپی رایت و انتشار مطالب پورنوگرافی را نقض میکنند.
گاهی نیز این نرمافزارها ممکن است در کارکرد رایانه و برنامههای آن اختلال ایجاد کنند. یک تحقیق در سال ۲۰۰۵م. در آمریکا نشان داد که دست کم ۶۱ درصد از رایانههای خانگی مورد مطالعه، به یک نرمافزار جاسوسی آلوده شدهاند و این در حالی بود که ۹۱ درصد از کاربران به هیچوجه از این موضوع اطلاع نداشتند. بسیاری از نرمافزارهای جاسوسی از «جاوا اسکریپت» ویندوز سوء استفاده میکنند و مجوز نصب خود را بر روی ویندوز میگیرند. نرمافزارهای جاسوسی معمولاً خود را منتشر نمیکنند و سعی ندارند که خود را در رایانههای دیگر قرار دهند و در مواقع نصب نرمافزار بر روی رایانه، کاربر و رایانه را فریب میدهند. شکل ذیل، در واقع درخواست نصب یک نرم افزار جاسوسی از کاربر است که در قالب مشروع صورت میپذیرد.
(جای تصویر شماره ۱)
این فریب، در حالی است که برخی از نرمافزارهای جاسوسی خود را به عنوان نرمافزارهای امنیتی و ضد ویروس معرفی میکنند. برخی از نرمافزارهای جاسوسی با تبلیغاتی مانند افزایش سرعت سیستم و افزایش کارایی سیستم، کاربر را فریب میدهند که آنها را روی رایانه خود نصب کنند. نرمافزارهای جاسوسی همراه نرمافزارهای دیگر نیز میتوانند نصب شوند و این در حالی است که نرمافزار هدف ممکن است به هیچ وجه آسیبرسان نباشد.
گاهی نرمافزار جاسوسی از راه یک حفره امنیتی کار میکند؛ یعنی زمانی که کاربر در محیط اینترنت به جستجو میپردازد، نرمافزار جاسوسی مرورگر وب را تحت تأثیر قرار میدهد که به پایگاههای خاص برود و برنامههایی را نصب کند. شاید بسیار برای ما در محیط اینترنت اتفاق افتاده باشد که شاهد آن هستیم که مرورگر اینترنت رایانه ما بدون آنکه ما عملی انجام دهیم، صفحات اینترنتی را باز میکند و یا به پایگاههای خاصی میرود.
برخی از نرمافزارهای جاسوسی «سیستم امنیتی» رایانه را مختل میسازند تا راه را برای حملات بعدی سهل سازند. بعضی از آنها نیز به سرقت میپردازند. روش کار آنها به این صورت است که اطلاعات یک تولیدکننده نرمافزار را به نام خود تغییر داده و یا از آن نرمافزار به صورتی دیگر سوء استفاده میکنند و یا نرمافزار را جدا از قوانین مربوط به حق تکثیر انتشار میدهند. برخی تحقیقات نیز نشان دادهاند که نزدیک به ۲۰ میلیون آمریکایی به نوعی قربانی سرقت اطلاعات کاربری خود به وسیله نرمافزارهای جاسوسی شدهاند. نکته جالب در اینجا است که نزدیک ۱۵ درصد از نرمافزارهای جاسوسی خود را به عنوان آنتیویروس معرفی میکنن