امروزه میلیون ها کاربر با گوشی های هوشمند (که سیستم عامل آن ها اندروید، ios و ویندوز تحت موبایل است) به اینترنت وصل شده و به نرم افزارهای تحت وب دسترسی پیدا می کنند. به این خاطر بسیاری از وب سایت ها مجبورند خود را با محیط و شرایط جدید وفق داده و ظاهر سایت خود را طوری طراحی کنند که با محیط موبایل سازگار بوده و بازدیدکننده ی بیشتری را به سایت خود جلب کنند.

نسخه ی دسکتاپ یک سایت ممکن است به راحتی بر روی محیط موبایل قابل مشاهده و استفاده نباشد. در واقع نسخه ای که متناسب با صفحه ی نمایش و محیط موبایل طراحی نشده، کاربر را برای استفاده از محتوای سایت مجبور به بزرگ نمایی بیش از حد صفحه می کند. کاربران این کار را (تجربه ای) خسته کننده تلقی کرده و ممکن است بدون مطالعه ی محتوای سایت آن را ترک کنند. در مقابل، سایتی که سازگار با موبایل طراحی شده برای کاربر به راحتی خوانا و قابل استفاده می باشد.

بر اساس استانداردها و بروز رسانی های اخیر گوگل یک سایت برای اینکه در موتورهای جستجوگر موبایل از رتبه ی بالایی برخوردار باشد (توسط crawler فهرست بندی و index شود)، باید کاملا با محیط موبایل سازگار طراحی شده باشد (به اصطلاح موبایل پسند باشد). البته سایتی که موبایل پسند نباشد، به تبع در موتورهای جستجوگر عادی نیز از رتبه ی خوبی برخوردار نخواهد بود.

در این مبحث شرح می دهیم چگونه یک وب سایت را می توان موبایل پسند کرده و تجربه ی کاربرانی که با گوشی های هوشمند به سایت دسترسی پیدا می کنند، ارتقا داد.

بهینه سازی موبایل برای موتورهای جستجوگر عبارت است از طراحی سایت به گونه ای که با اندازه تصویر و صفحه نمایش موبایل های مختلف با پهنای باند پایین به راحتی سازگار و قابل مشاهده باشد. جدای از رعایت کردن تمامی قوانین SEO که برای نسخه ی دسکتاپ سایت کاربرد دارد، باید به هنگام طراحی سایت برای موبایل دقت دو چندان به خرج داد. یک سایت زمانی موبایل پسند در نظر گرفته می شود که دارای ویژگی های زیر باشد:

۱٫ یک وب سایت بهینه برای موبایل دارای طراحی واکنش گرا است (responsive) که علاوه بر دسکتاپ بر روی محیط موبایل نیز به راحتی قابل اجرا و استفاده می باشد. نه تنها نیاز به تعمیر و نگهداشت سایت را کاهش می دهد، بلکه محتوای آن را برای موتورهای جستجوگر منسجم (یکپارچه) و سازگارتر می سازد.
۲٫ محتوای یک وب سایت بهینه برای موبایل بدون نیاز به بزرگنمایی تصویر به راحتی برای کاربر خوانا و قابل استفاده می باشد. علاوه بر آن چنین وب سایتی دارای اندازه ی فونت، رنگ و طرح بندی (layout) مناسب می باشد.
۳٫ پیمایش در یک سایت بهینه برای موبایل باید با توجه به اندازه ی کوچک تصویر آن آسان و بی درد سر باشد. این سایت دارای لینک ها و دکمه هایی است که با توجه به قابلیت لمس به آسانی قابل دسترسی و استفاده هستند.
۴٫ یک سایت بهینه برای موبایل بایستی کم حجم و سبک باشد به گونه ای که برای بارگذاری بر روی شبکه ی موبایل زمان و پهنای باند کمتری مصرف کند.
۵٫ صفحه ی اصلی (homepage) یک سایت بهینه برای موبایل مهمترین نقش را در متصل کردن کاربر به محتوای مدنظرشان ایفا می کند. از این رو وب سایت های بهینه برای موبایل سعی می کنند لینک های مهم را در صفحه ی اصلی سایت لحاظ کنند تا بیشترین بازدید و کلیک را داشته باشند.

رتبه ی یک سایت تماما به میزان کاربر پسند بودن آن بستگی دارد. برای طراحی یک سایت کاملا کاربر پسند، توصیه می کنیم رهنمودهای عنوان شده در زیر را دنبال نمایید.
بهینه سازی سایت برای موبایل

چنانچه سایت از قبل برای موتورهای جستجوگر بهینه شده، در آن صورت بهینه سازی آن برای دستگاه های موبایل نباید کار چندان دشواری باشد. ابتدا به شرح مراحل لازم برای اجرای بهینه و نمایش سایت بر روی محیط موبایل ها می پردازیم. این مراحل را می توان به سه دسته ی کلی تقسیم کرد:

۱٫ انتخاب نحوه ی configuration و پیکربندی موبایل (انتخاب روش بهینه سازی نسخه ی موبایل سایت)
۲٫ آگاه سازی موتورهای جستجو (از نحوه ی پیکربندی و config موبایل)
۳٫ اجتناب از اشتباه های رایج

در نظر گرفتن پیکربندی موبایل

در کل سه config مختلف (جهت بهینه سازی نسخه ی موبایل سایت) برای انتخاب وجود دارد:

۱٫ Responsive Web Design (طراحی واکنش گرا)
۲٫ Dynamic serving (سرویس دهی مجزا)
۳٫ Separate URL (URL های جداگانه)

هر یک از گزینه های فوق مزایا و محدودیت های خود را دارند. البته خود Google طراحی واکنشگرا را پیشنهاد می کند. جدول زیر نشان می دهد چگونه config موبایل می تواند URL و کد HTML سایت را تحت تاثیر قرار دهد:
Mobile Configuration
URL
HTML
Responsive Web Design
Stays the same (تغییری نمی کند)
Stays the same (تغییری نمی کند)
Dynamic Serving
Stays the same (تغییری نمی کند)
Different HTMLs (کد HTML متفاوت)
Separate URLs
Different URLs (URL های مختلف)
Different HTMLs (کد HTML متفاوت)
Responsive web design (طراحی وب سایت واکنش گرا)

Google به این خاطر طراحی واکنش گرا را پیشنهاد می کند که ساده ترین روش (config موبایل) بوده و پیاده سازی آن بسیار آسان می باشد. در این روش همان کد HTML بر روی URL یکسان سرویس دهی می شود و تنها ظاهر سایت با توجه به اندازه ی صفحه ی نمایش موبایل تنظیم می گردد (کوچک و بزرگ می شود).
Dynamic serving (سرویس دهی مجزا یا کد HTML متفاوت)

روشی است که در آن کدهای HTML به نمایش گذاشته شده برای کاربر با توجه به نوع دستگاهی که سایت با آن مورد دسترسی قرار می گیرد، فرق می کند ولی URL سایت تغییری نخواهد داشت.

در صورت انتخاب این نحوه ی پیکربندی، لازم است به Google اعلان کنید محتوایی که crawl ( بررسی، جمع آوری و فهرست بندی) می کند، ممکن است در دستگاه های مختلف دارای ظاهری متفاوت باشد. یکی از کاستی های عمده ی روش مزبور این است که قبل از ارائه ی محتوا به کاربر، باید پردازش بیشتری بر روی آن (در سمت سرور) انجام شود. این روش زحمت و بار اضافی بر دوش سرور می گذارد و سبب کندی و افت کارایی آن می شود.
Separate URLs (URL های مجزا)

این روش عبارتند از ایجاد نسخه ی کاملا مجزا از سایت ویژه ی موبایل و ارجاع کاربران به آن. در روش مذکور شما می بایست ارتباط دو نسخه ی مجزا از سایت را به موتور جستجوگر بفهمانید تا این دو را سایت های متفاوت و مستقل از هم درنظر نگیرد.

در واقع زمانی که ویژه هر دستگاه – یکی ویژه ی کاربران موبایل و دیگری برای نسخه ی دسکتاپ – URL جداگانه درنظر می گیرد (دو نسخه از سایت ایجاد می کنید)، باید به Google اعلان کنید چه زمان کدام نسخه را ارائه دهد. Google استفاده از این روش را توصیه نمی کند چراکه موتور جستجوگر به صورت خودکار تشخیص می دهد صفحات طراحی شده برای موبایل با نسخه های دسکتاپ آن فرق دارد (از اینرو رتبه ی نسخه ی موبایل و دسکتاپ ربطی به هم نخواهد داشت).

در صورت بزرگ بودن سایت، این روش اصلا کاربردی تلقی نمی شود چراکه نگهداشت دو نسخه مجزا از یک سایت به دو برابر زمان و هزینه نیاز دارد. همچنین، زمانی که باید دو نسخه از سایت را مدیریت کنید، به ناچار اختلاف و تناقض در محتوا راه می یابد.

از دیدگاه SEO نیز هر URL دارای رتبه ی مجزا بوده و محبوبیت یکی بر دیگری هیچ تاثیری نمی گذارد (زیرا موتورهای جستجوگر دو نسخه را وب سایت های مستقل از هم درنظر می گیرد). بنابراین اگر می خواهید از مزایای SEO و رتبه ی بالای سایت بهره مند شوید، توصیه می کنیم این روش را کاملا از ذهن خود بیرون کنید.